Cây chà là được mệnh danh là “ngọc sa mạc” vì mang nhiều ý nghĩa và công dụng trong đời sống. Cây chà là Việt Nam được trồng phổ biến để làm cảnh và ăn trái. Cùng bTaskee tìm hiểu tất tần tật các thông tin về loại cây này nhé!
Cây chà là là cây gì? | Thông tin về cây chà là
Nguồn gốc của cây chà là
Chà là (Phoenix dactylifera) thuộc họ Cau, có nguồn gốc từ Bắc Phi và Trung Đông. Loài cây này được trồng nhiều ở những quốc gia như Ấn Độ, Ả Rập, Israel,… và đang lan rộng ra toàn thế giới.
Ý nghĩa phong thủy của cây chà là
Thân cây thẳng đứng, vẻ ngoài vững chãi, rắn chắc tượng trưng cho sự giàu có, thịnh vượng. Bên cạnh đó, cây còn tượng trưng cho tình bạn trong sáng nên cây hoặc quả chà là được chọn làm quà tặng để thể hiện tấm lòng, sự quan tâm.
Đặc biệt, cây chà là có thể loại bỏ các độc tố có trong không khí. Vì vậy, loài cây này còn được biểu tượng cho vật may mắn, xua tà đón hưng, giúp gia chủ luôn khỏe mạnh.
Đặc điểm của cây chà là
| Tên gọi chung | Date palm |
| Tên thực vật | Phoenix dactylifera |
| Họ thực vật | Arecaceae |
| Loại cây | Cây lâu năm |
| Kích thước trưởng thành | Có thể lên đến 15 – 30m |
| Ánh sáng | Cây ưa sáng, có thể chịu nắng hoàn toàn (6 giờ ánh nắng trực tiếp trở lên mỗi ngày) |
| Thời gian nở hoa | Mùa xuân |
| Màu hoa | Vàng, trắng và nâu |
| Nguồn gốc | Trung Đông |
Những loại cây chà là phổ biến
Chà là có nhiều loại khác nhau, dựa vào mục đích trồng và đặc điểm của quả có thể chia thành ba nhóm chính:
- Cây chà là ăn quả: Cây được trồng chủ yếu để lấy quả bởi loại này có quả to, hàm lượng đường cao, cơm dày và mềm, chứa nhiều dinh dưỡng. Một số loại chà là ăn quả phổ biến như Kurma KL1 HYBRID Tropis Thailand, Barhee, Medjool, Deglet Noor,…
- Chà là cảnh: Cây được trồng để làm đẹp cho cảnh quan, tạo bóng mát, có hình dáng đẹp và dễ chăm sóc. Loại chà là cảnh phổ biến nhất là Phoenix Canariensis, có quả nhỏ màu vàng, cơm mỏng, hạt bầu và không nhọn ở 2 đầu như loại chà là ăn quả.
- Cây chà là rừng: Loại cây mọc tự nhiên trong rừng và có thể chịu được khí hậu khắc nghiệt. Loại chà là rừng phổ biến nhất là Phoenix Roebelenii, có quả nhỏ, khi chín màu đen.
Công dụng của cây chà là
- Thực phẩm: Quả chà là tươi hoặc sấy khô đều có vị ngọt thanh, dễ ăn, nhiều dưỡng chất và có thể được dùng để sản xuất đường. Bên cạnh đó, ăn quả chà sẽ giúp bổ sung vitamin C, kích thích cơ thể hấp thụ protein và chất sắt. Ở một số quốc gia, hoa và hạt còn dùng để làm thực phẩm.
- Làm cảnh: Hình dáng của chà là thanh tao, tinh tế, chiều cao có thể lên đến 30m nên thường được dùng để tạo điểm nhấn cho không gian, tạo cảnh quan mát mẻ, thoáng mát và sinh động.
- Tốt cho sức khỏe: Hàm lượng tanin trong quả chà là giúp chữa trị các bệnh đường ruột như viêm ruột, tiêu chảy,… Ngoài ra, siro từ quả chà là còn có thể điều trị các bệnh cảm lạnh, đau họng, viêm phế quản,… hiệu quả.
- Hạt chà là: Hạt có thể dùng để điều chế xà phòng, mỹ phẩm, là thức ăn cho động vật hoặc tinh chế hóa chất axit oxalic,…
- Lá chà là: Vì lá có kích thước to và hình dáng bên ngoài giống lông chim nên có thể dùng để đan quạt, giỏ hoặc chiếu.
- Sợi gỗ cây chà là: Sợi gỗ có thể dùng làm nguyên liệu chế tạo dây thừng, vải thô. Bên cạnh đó, gỗ chà là bền và nhẹ nên còn được sử dụng làm nhiên liệu đốt hoặc phục vụ trong các công trình xây dựng.
Cách chăm sóc cây chà là
Ánh sáng
Chà là thuộc loại cây ưa ánh sáng và cần ít nhất 6 giờ nắng mỗi ngày để quang hợp. Nếu bạn trồng ở nơi thiếu sáng, cây sẽ phát triển chậm, lá có màu nhạt, khó ra hoa và đậu quả.
Đất
Cây chà là có thể sinh sống ở nhiều loại đất khác nhau như đất nhiễm mặn, nghèo dinh dưỡng, có độ nóng cao,… Tuy nhiên, đất thịt pha cát hoặc đất mùn có hàm lượng chất hữu cơ tốt là lựa chọn tốt nhất để trồng cây chà là.
Điều kiện đất lý tưởng để cây phát triển có độ pH từ 6,0 đến 7,5. Để cây phát triển nhanh chóng, thúc đẩy sự hình thành của rễ thì bạn nên trồng ở nơi có đất tơi xốp, thoát nước dễ dàng, giàu dinh dưỡng và hạn chế độ chua trong đất.
Nước
Chà là chịu hạn tốt nên bạn có thể không cần tưới nước nhiều hàng ngày, nhưng phải bổ sung đủ nước cho cây vào mùa khô. Khi mới trồng cây, bạn hãy tưới nước 2 đến 3 lần mỗi tuần, trong giai đoạn trưởng thành, bạn có thể tưới nước 1 đến 2 lần mỗi tuần.
Nhiệt độ và độ ẩm
Cây chà và có thể chịu được khô hạn và nhiệt độ cao tuy nhiên nhiệt độ thích hợp để đảm bảo cây phát triển tốt nhất là 27 đến 35 độ C. Bên cạnh đó, độ ẩm không khí nên duy trì ở mức 40 – 50%, nếu quá cao sẽ khiến cây dễ mắc các bệnh nấm và phát triển chậm.
Cây không chịu được sương giá vì chúng rất nhạy cảm với nhiệt độ quá thấp. Vào mùa đông lạnh giá, cây chà là Việt Nam nên được che lại hoặc di chuyển vào những nơi có nhiệt độ cao hơn.
Phân bón
Trong giai đoạn cây còn nhỏ đến khi phát triển, bạn hãy bón thúc hàng tháng bằng phân NPK hoặc phân vi sinh. Sau đó, bạn hãy bón phân tan chậm cứ 3 đến 4 tháng một lần. Việc này sẽ giúp cung cấp nguồn dinh dưỡng ổn định cho cây trong thời gian dài, thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển.
Lúc cây ra hoa và tạo quả, bạn nên bón lót cho cây để tăng năng suất sinh trưởng. Trong giai đoạn chăm sóc cây, bạn không nên lạm dụng phân bón mà hãy bổ sung đúng theo liều lượng được khuyến cáo để đảm bảo cân bằng độ dinh dưỡng để có thể cây phát triển tốt.
Công việc nhà quá nhiều khiến bạn không có thời gian chăm sóc cây? Hẹn lịch ngay dịch vụ giúp việc nhà để các Chị Ong Cam hỗ trợ nhanh chóng, đảm bảo chất lượng, chuyên nghiệp nhất.
Tải app bTaskee để hẹn lịch nhanh chóng!
Cách trồng cây chà là
Chuẩn bị hạt
Khi trồng chà là, điều đầu tiên bạn cần quan tâm đó là sử dụng hạt tươi uy tín, chất lượng. Hạt chà là tươi sẽ nảy mầm cao hơn so với hạt chà là khô.
Bạn có thể mua hạt chà là ở những nơi bán hạt giống uy tín hoặc có thể lấy từ vườn ươm. Lưu ý, bạn nên chọn hạt giống khỏe mạnh, đầy đặn và không hư hỏng để tăng tỷ lệ nảy mầm.
Ngâm hạt
Trước khi gieo hạt chà là, bạn nên ngâm hạt trong nước ấm qua đêm. Quá trình này giúp làm mềm vỏ hạt và tăng cường khả năng nảy mầm.
Bạn hãy đổ đầy nước ấm vào tô và thêm hạt giống vào. Sau đó, bạn ngâm hạt ít nhất 12 giờ và đảm bảo hạt ngập nước hoàn toàn.
Chuẩn bị đất trồng
Yếu tố đất trồng phù hợp là điều cần thiết cho sự phát triển của hạt chà là. Bạn hãy chọn hỗn hợp đất giàu chất hữu cơ và có khả năng thoát nước tốt.
Bạn có thể mua hỗn hợp làm sẵn hoặc tự tạo hỗn hợp bằng cách kết hợp các thành phần gồm rêu than bùn, đá trân châu và vermiculite. Sau đó, bạn đổ hỗn hợp đất trồng vào chậu và chừa đủ không gian cho rễ cây chà là phát triển.
Gieo hạt
Bạn hãy chọn chậu trồng có lỗ thoát nước để tránh cây bị ngập úng. Nếu bạn dự định trồng nhiều cây chà là thì hãy đặt chúng cách nhau khoảng 3 đến 12m.
Để chà là cái ra quả thì cần có ít nhất một cây chà là đực trồng gần đó. Cây chà là cái có thể tạo ra hoa (và cuối cùng là quả) nhưng không có phấn hoa, trong khi cây chà là đực chỉ tạo ra phấn hoa.
Bạn hãy gieo hạt sâu khoảng 2cm vào hỗn hợp đất trồng, giữ chúng cách đều nhau. Sau đó, bạn ấn nhẹ đất xung quanh hạt để đảm bảo hạt bám chắc vào đất.
Bạn nên đặt chậu trồng ở nơi ấm áp như gần cửa sổ và tránh ánh nắng chiếu trực tiếp. Điều quan trọng là bạn nên duy trì nhiệt độ ổn định khoảng 27°C để cây phát triển tốt nhất.
Tưới nước
Bạn hãy tưới nước nhẹ nhàng cho hạt bằng bình tưới hoặc bình xịt phun sương. Bạn nên giữ đất luôn ẩm nhưng không bị úng.
Tưới nước quá nhiều có thể làm cho rễ cây chà là bị thối. Vì vậy, bạn hãy theo dõi độ ẩm thường xuyên và điều chỉnh thời gian tưới nước cho phù hợp.
Chờ hạt nảy mầm và cấy cây non
Hạt có thể nảy mầm sau vài tuần đến vài tháng. Trong thời gian này, bạn phải quan sát và đảm bảo tạo môi trường tốt nhất để hạt nảy mầm.
Khi hạt chà là đã nảy mầm và cây con đã phát triển được một số lá, bạn hãy chuyển vào chậu lớn hơn hoặc trồng trực tiếp xuống đất. Bạn hãy xử lý cây con cẩn thận, đảm bảo không làm tổn thương bộ rễ mỏng manh của chúng trong quá trình cấy ghép.
Sau khi cấy ghép, điều quan trọng là phải tiếp tục chăm sóc những cây chà là non để đảm bảo chúng phát triển khỏe mạnh. Bạn cần đảm bảo cung cấp đủ ánh sáng mặt trời, tưới nước thích hợp và duy trì nhiệt độ ổn định.
Lưu ý khi trồng và chăm sóc cây chà là
- Trước khi trồng, bạn hãy xử lý đất với phân vi sinh để chà là dễ bén rễ rồi tưới nước ngay sau đó để cây phục hồi nhanh.
- Khi trồng chà là, bạn nên đào hố hoặc chọn chậu có tỷ lệ dài x rộng x ngang là 30x30x30cm. Mật độ trồng ở mỗi hecta là 500 cây, khoảng cách giữa mỗi hàng và các cây từ 4 đến 6m.
- Hãy quan sát và chú ý đến thời tiết để điều chỉnh lịch tưới nước cho cây phù hợp. Trong thời kỳ nóng và khô, bạn nên tưới nước thường xuyên hơn, nếu thời tiết mát mẻ và ẩm ướt hơn thì bạn nên giảm tần suất tưới nước.
- Cây chà là là cây đơn tính nên hoa đực và hoa cái sẽ nở riêng trên mỗi cây. Do đó, bạn nên trồng cây đực và cây cái xen kẽ với nhau để chúng có thể thụ phấn. Cây sẽ nở hoa đón nhị đực trong vòng 3 ngày. Nếu hoa được thụ tinh thì sẽ kết trái ngay sau đó, nếu hoa không được thụ tinh trong 3 ngày thì hoa sẽ héo đi sau 3 ngày kế tiếp.
Cách cắt tỉa
Bạn nên thường xuyên cắt tỉa xung quanh chà là, đặc biệt là loại bỏ những lá già để lá non được kích thích phát triển tốt hơn.
Bên cạnh đó, bạn cần phải dọn dẹp sạch sẽ cỏ dại hoặc những thực vật mọc xung quanh chỗ trồng chà là để đảm bảo đủ nguồn dinh dưỡng cho cây.
Cách nhân giống chà là
Hiện nay cách nhân giống chà là đơn giản nhất đó là nhân giống bằng phương pháp gieo hạt và nuôi cấy mô. Vì những cách này giúp cây chà là ra trái sớm và cho năng suất cao, ổn định.
Tròn đó, phương pháp nuôi cấy mô được nhiều người áp dụng hơn so với phương pháp gieo hạt. Cây chà là con khi được 5 đến 6 tháng tuổi sẽ được nuôi trong vườn ươm sau đó được mang đi trồng để kinh doanh.
Các bệnh thường gặp
Mặc dù thân chà là vô cùng cứng cáp và có khả năng chống lại sâu bệnh nhưng vẫn có thể mắc các bệnh thường gặp như:
- Đuông dừa: Loài động vật này có thể gây thiệt hại đáng kể cho cây chà là. Dấu hiệu xuất hiện đuông dừa là khi cây xuất hiện những chiếc lá héo, các lỗ trên thân cây hoặc những mảnh vụn giống như mùn cưa gần gốc cây. Để kiểm soát loài gây hại này, bạn hãy cắt bỏ những lá cây bị ảnh hưởng và sử dụng thuốc trừ sâu thích hợp.
- Bệnh héo Fusarium: Đây là một bệnh do nấm Fusarium gây ra. Chà là bị nhiễm bệnh sẽ xuất hiện những biểu hiện như lá bị vàng hoặc nâu, chậm phát triển và suy giảm sức khỏe. Bạn hãy cắt bỏ những lá cây héo, dùng thuốc đặc trị, tránh tưới nước hoặc bón quá nhiều phân đạm cho cây.
Tổng hợp hình ảnh đẹp về cây chà là
Câu hỏi thường gặp
- Thời gian thu hoạch của cây chà là?
Tùy vào các yếu tố đất trồng, thời tiết và cách chăm sóc sẽ có thời gian thu hoạch khác nhau. Nếu trồng bằng cây con, cây chà là sẽ có quả sau khoảng 2 năm. Tính từ thời điểm ra hoa, thời gian thu hoạch sẽ là 6 tháng. Trường hợp bạn trồng bằng hạt giống thì cây sẽ cho quả sau 4 đến 6 năm.
- Loại chà là nào là ngon nhất?
Hiện nay có rất nhiều giống cây chà là có nhiều vị cũng như công dụng khác nhau. Dưới đây là một số loại chà là được nhiều người yêu thích:
– Ajwa: Là giống trái chà là nhỏ, có thịt rất mịn và vị ngọt vừa.
– Anbara: Đây là một trong những loại hạt cây chà là mắc nhất thế giới. Mặc dù hạt rất nhỏ nhưng phần thịt rất dày và giàu protein.
– Safawi: Loại quả này chứa rất nhiều protein, có nhiều thịt và vị ngọt.
– Barhi: Loại chà là này có màu vàng tươi rất bắt mắt và giúp kích thích vị giác. Hạt Barhi có vị như caramel và đường nâu ngọt ngào.
– Zahidi: Loại chà là này rất phù hợp với người giảm cân vì chúng ít ngọt hơn với những loại chà là khác. Chúng có vỏ dày, ít ngọt, hơi khô và giàu chất xơ.
Cây chà là là loại thực vật mang nhiều giá trị và công dụng hữu ích trong cuộc sống. Đừng quên những lưu ý trên để có phương pháp trồng và chăm sóc cây tốt, đạt năng suất cao nhất nhé!
>>> Xem thêm nội dung liên quan:
- Cây Monstera: Nguồn Gốc, Ý Nghĩa Và Lưu Ý Khi Chăm Sóc
- Cây Thủy Trúc Có Ý Nghĩa Phong Thủy Và Tác Dụng Gì?
- Cây Cọ Cảnh: Ý Nghĩa Phong Thủy Và Cách Chăm Sóc
Hình ảnh: Freepik, Reddit, Plantflix, Pinterest, Lucid Apps – Lucidcentral.
