Với những người thợ xây dựng lành nghề và các kỹ sư thiết kế thì chắc hẳn đã không còn xa lạ với móng cọc là gì. Nhưng nếu bạn đang muốn chuẩn bị xây dựng nhà ở hay nghiên cứu về lĩnh vực xây dựng thì không nên bỏ qua những nội dung chi tiết hơn về móng cọc trong bài viết này của bTaskee.
Móng cọc là gì?
Móng cọc là loại móng thường được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực xây dựng. Nó có thiết kế hình trụ dài và sử dụng các nguyên vật liệu như cọc, bê tông…được đẩy xuống đất để hoạt động.
Chính vì thế mà móng cọc bê tông thường được xây dựng trên các công trình có nền đất yếu, khu vực thường xuyên bị sạt lở hay có độ sụt lún nhiều cần ổn định.
Móng cọc có nhiệm vụ chính đó là truyền tải trọng công trình đến các lớp đất đá ở dưới lòng đất sâu. Vì đất ở Việt Nam đa phần rất yếu thế nên cần phải gia cố trước khi tiến hành thi công làm móng. Nếu công trình không được xây dựng hệ thống móng cọc chắc chắn thì nguy cơ sụp đổ rất cao.
Cấu tạo của móng cọc
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại móng dùng để xây dựng công trình nhà ở như móng đơn, móng bè, móng băng… Trong đó thì loại móng thường được sử dụng để xây công trình nhà nhỏ đó là móng cọc. Loại móng này bao gồm có 2 bộ phận chính là đài cọc và cọc.
- Đài cọc: Phần này chuyên dùng để liên kết các cọc lại với nhau từ đó kết cấu căn nhà được vững chắc hơn. Cấu tạo của đài cọc sẽ gồm các cọc cách đều. Độ sâu khi chôn cọc trong đài phải trong khoảng từ 2D đến 120cm so với đầu cọc nguyên bản. Nếu bạn đang muốn xây nhà cao tầng thì nên sử dụng loại móng này.
- Cọc: Phần thân có chiều dài lớn hơn so với bề rộng tiết diện ngang. Bộ phận này được đóng hoặc thi công ngay tại chỗ để vào lòng nền đất. Nhằm cố định kết cấu của công trình không bị nghiêng lệch hay sụt lún.
Đặc điểm của móng cọc
Móng cọc được xây dựng bằng các kỹ thuật móng khác nhau, là sự kết hợp từ nhiều loại nguyên vật liệu như cọc gỗ, cọc thép, cọc khoan, cọc ma sát, cọc bê tông… Cọc không chỉ tiết kiệm chi phí xây dựng mà nó còn rất thích hợp với nơi có nền đất yếu và độ sạt lở cao.
Các loại cọc tạo nên kết cấu cho nền móng cọc bê tông được vững chắc hơn. Cọc được định hướng đến một độ sâu nhất định, bảo đảm sức chứa ở phía trên cọc bằng với tải trọng đến trên cọc.
Thế nhưng chúng ta cũng cần căn cứ vào vị trí địa lý để quyết định chọn lựa chọn loại cọc nào để thi công móng cọc.
Phân loại các móng cọc
Trên thị trường, cọc bê tông có mấy loại và móng cọc có những loại nào thường được các kỹ sư nắm rõ. Với mỗi loại công trình sẽ có nền móng cọc khác nhau để xây dựng cho phù hợp. Hiện nay móng cọc gồm có hai loại chính sau đây:
- Móng cọc đài thấp: Hệ thống móng đài thấp thường được thi công nằm dưới mặt đất. Khi đặt móng dưới lòng đất sẽ tạo ra sự cân bằng với áp lực bị động của đất theo độ sâu đặt móng tối thiểu. Hệ thống móng này chỉ chịu được lực nén, không chịu tải trọng uốn.
- Móng cọc đài cao: Thiết kế móng đài cao có chiều sâu nhỏ hơn so với chiều cao của cọc và nằm trên bề mặt đất. Đặc biệt thiết kế này chịu cả 2 trọng tải là nén và uốn. Chính vì thế mà người ta thường chọn thiết kế móng đài cao để đảm bảo độ an toàn cũng như có khả năng chịu lực lớn hơn.
Khi nào nên sử dụng móng cọc?
Kỹ sư phải là người hiểu rõ điều kiện để thi công công trình và lựa chọn móng cọc hợp lý nhất. Không phải cứ khi xây móng nhà mà tùy chọn loại móng được.
Nếu vùng đất bạn lựa chọn để xây dựng móng thuộc các trường hợp sau, thì nên xây dựng móng cọc bê tông một cách kiên cố hơn. Một số tình huống dưới đây sẽ cần sử dụng đến móng cọc:
- Khi thi công không thể đào đất đến độ sâu như mong muốn do điều kiện đất không đạt tiêu chuẩn.
- Khu vực công trình xây dựng có mực nước ngầm cao, hệ thống thoát nước, kênh rạch…Những nơi này thường có nguy cơ sạt lở cao, ảnh hưởng đến công trình trên mặt đất. Thế nên mới phải xây dựng móng cọc.
- Có tải trọng nặng và không thống nhất được từ cấu trúc thượng tầng áp dụng, điều này gây ra áp lực tải trọng của công trình lớn hơn nhiều so với công trình bình thường. Cần phải thiết kế hệ thống cọc để làm giá đỡ.
- Nền đất có khả năng thay đổi do có vị trí địa lý ở gần bờ biển hay lòng sông trong đó quá trình vận chuyển của dòng nước. Đất sẽ có nguy cơ bị xói mòn và gây ảnh hưởng trực tiếp đến khu vực đất đang xây của bạn.
Có thể bạn cần biết: 7 Cách Chống Thấm Sân Thượng Nhanh Gọn, Hiệu Quả
Công thức tính móng cọc
Móng cọc phải được thiết kế khi thi công công trình để không bị lún gây ra nứt hoặc đổ vỡ. Nền móng là phần đất nằm dưới đáy móng chịu phần lớn tải trọng công trình đè xuống.
Đây là bộ phận quyết định cho sự bền vững và là nền tảng nâng đỡ cả công trình. Một số công thức tính móng cọc sẽ được đưa đến cho bạn đọc ở phần thông tin sau đây.
- Công thức tính móng cọc đài thấp: hmin =tan(45°-2)Hb
- Công thức tính móng cọc ép: Qb a=QKKK
- Công thức tính móng cọc cừ tràm: n=4000(e0-eyc)d2(1+eo)
Việc áp dụng các công thức tính toán sẽ cho ra số lượng nguyên vật liệu cần thiết cũng như quy mô diện tích xây dựng móng cọc chính xác hơn. Tuy nhiên quá trình tính toán bạn vẫn phải đảm bảo ba yếu tố sau:
- Tính toán được kết cấu của móng cọc.
- Tính khả năng chịu tải của trọng đơn và khả năng chịu tải trọng của cả nhóm.
- Ước tính độ lún của móng cọc và cọc đơn.
Quy trình tiến hành thi công móng cọc
Trước khi thi công bất kỳ công trình nào cũng cần phải có một bản thiết kế và quy trình tiêu chuẩn. Căn cứ theo địa hình mà ta lựa chọn xây dựng cọc cho phù hợp và đây cũng là yếu tố cần phải xem xét đầu tiên. Và móng cọc cũng vậy, phải đảm bảo được độ chính xác để tạo nên một nền móng vững chắc kiên cố cho ngôi nhà.
Bên cạnh đó, cọc phải phù hợp về mặt yêu cầu kết cấu, khả năng chịu lún cũng như chịu được lực tải trọng tốt. Hình thức xây dựng bố cục của ngôi nhà và các tầng cần xem xét kỹ lưỡng.
Quy trình để tạo nên móng cọc bê tông khá phức tạp vì phải trải qua nhiều công đoạn khác nhau. Cùng tìm hiểu ngay quy trình chuẩn để thi công móng cọc an toàn nhé.
- Bước 1: Xác định chính xác vị trí các cọc cần ép bằng cách định vị và giác móng. Nếu ở điều kiện đất lún thì nên dùng gỗ để chèn lót xuống trước, đảm bảo chân đế được ổn định và nằm phẳng ngang trong suốt quá trình ép cọc bê tông.
- Bước 2: Thực hiện giai đoạn ép cọc bê tông cốt thép. Trong quá trình ép cọc bê tông, phải chất thêm đối trọng lên khung sườn, trọng lượng đối trọng phải tăng 1,5 lần lực ép. Do cọc gồm có nhiều đoạn thế nên sau khi ép xong mỗi đoạn cọc tiến hành nối cọc bằng cách nâng khung di động của giá ép, cẩu dựng đoạn kế tiếp vào giá ép.
- Bước 3: Tiếp theo bạn cần sửa thẳng và đánh gỉ sau đó tiến hành cắt và uốn cốt thép theo như hình dạng thiết kế của móng. Phải đảm bảo nối theo yêu cầu của kỹ thuật và hoàn thiện hệ thống cho khung cốt thép.
- Bước 4: Khung cốt thép phải chắc chắn thì mới tiến hành lắp dựng cốp pha. Ván khuôn ráp đúng để làm khung đỡ cho quá trình đổ bê tông. Chân đỡ đảm bảo đúng mật độ, và nó phải được lắp đặt theo đúng quy cách.
- Bước 5: Cuối cùng bạn đổ bê tông móng bằng cách sử dụng bê tông lót để làm cho mặt lót có chiều dài khoảng 10cm. Quá trình này cần phải được thực hiện cẩn thận để chắc chắn về chất lượng móng.
Lưu ý khi thi công móng cọc
Trước khi tiến hành thi công móng cọc, kỹ sư hoặc bộ phận thi công cần kiểm tra kỹ địa hình thi công và lựa chọn mô hình cọc để xây dựng. Mỗi loại móng cọc sẽ có những yêu cầu khác nhau và bạn cần phải tuân thủ theo để đảm bảo cho quá trình thi công diễn ra thuận lợi. Bên cạnh đó, bạn cần chú ý một số điểm sau đây:
- Xác định và kiểm tra khu vực đất trước khi tiến hành, nền đất cần phải đảm bảo thì mới xây dựng nền móng. Từ cuộc khảo sát, ta có thể đưa ra đánh giá về những điều kiện thuận lợi của môi trường.
- Quy trình ép lại rất nhiều bước, vì thế bạn cần phải tìm hiểu kỹ càng về sai số, lượng đặt và các giai đoạn của công việc ép lại.
- Dựa vào bản thiết kế móng cọc để bố trí cọc sao cho hợp lý giúp nền móng được chắc chắn và ngôi nhà sẽ được bền lâu hơn.
Một số mẫu tham khảo bản vẽ móng cọc
Bản vẽ đóng vai trò rất quan trọng đối với quá trình xây dựng và hoàn thiện công trình. Bản vẽ càng chính xác thì lúc thi công phần móng sẽ càng vững chắc, có độ bền cao và chịu lực ổn định qua thời gian. Cùng tham khảo một số mẫu thiết kế móng cọc của bTaskee dưới đây.
Câu hỏi thường gặp
- Công trình nào cần sử dụng móng cọc?
Không hẳn công trình nào cũng sử dụng đến móng cọc vì bạn cần phải khảo sát địa hình và vị trí địa lý có phù hợp để xây dựng loại móng này hay không. Nhìn chung thì móng cọc được sử dụng trong các công trình nhà phố, trường học, khách sạn ở ven biển…
- Tại sao nhiều người lựa chọn thi công móng cọc?
Đối với các công trình sử dụng lâu dài thì đây là loại móng thích hợp vì nó có độ bền cao. Bên cạnh đó chi phí thi công móng cọc thấp, thế nên cũng tiết kiệm được thời gian xây dựng.
- Nên lựa chọn loại cọc nào để thi công nhà dân?
Việc lựa chọn cọc tùy thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện kinh tế, địa hình, vị trí địa lý…Các loại cọc như cọc ép, cọc nhồi, cọc cừ tràm đều có chung phương pháp tính toán nhưng khâu thi công thì sẽ có phần khác nhau.
Trên đây là một số thông tin cơ bản mà bTaskee muốn bạn biết trước khi tiến hành xây dựng nhà ở trên nền móng cọc. Căn cứ vào địa hình và bản vẽ thiết kế ngôi nhà để lựa chọn loại móng và phương án thi công thích hợp. Phần móng khá quan trọng thế nên bạn cần phải chú trọng thực hiện theo đúng quy trình và tiêu chuẩn đảm bảo an toàn cho công trình.
Xem thêm nội dung tương tự:
- Cách Thiết Kế Và Trang Trí Sân Thượng Cho Mọi Gia Đình
- Cách Sửa Sàn Gỗ Bị Phồng Đơn Giản, Hiệu Quả
- Cách Pha Sơn Tường Chuẩn Có Thể Bạn Chưa Biết
Hình ảnh: Canva + Freepik
