Đối với người lớn tuổi việc cân bằng chế độ dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe là điều hết sức quan trọng. Hãy cùng bTaskee tìm hiểu những điều quan trọng về các món ăn cho người già và những lưu ý cần thiết về chế độ dinh dưỡng của họ.
Chất dinh dưỡng cần bổ sung cho người già
Khi lên kế hoạch hoặc thực đơn món ăn cho người già cần phải chú trọng về hàm lượng dinh dưỡng và những dưỡng chất thiết yếu để tăng cường sức khỏe. Trong các món ăn cho người già cần đảm bảo có đầy đủ các chất dinh dưỡng như: Chất đạm, béo, tinh bột, xơ, khoáng chất và nước.
Ngoài việc lên kế hoạch chúng ta còn phải thường xuyên theo dõi và đánh giá từng bữa ăn xem có hợp lý hay không. Những món ăn dành cho người già nên chế biến từ các loại thức ăn dễ tiêu hóa và nên có các món canh ăn kèm trong khẩu phần ăn.
Tiếp theo, chúng ta nên theo dõi sát sao cân nặng và các chỉ số cơ thể khác để đảm bảo được rằng thực đơn ăn uống của chúng ta dành cho người già là hiệu quả và khoa học. Việc lên kế hoạch chi tiết và đo lường sát sao từng món ăn cho người già sẽ giúp họ giảm thiểu rất nhiều các bệnh về máu huyết và nhiều loại bệnh nguy hiểm khác.
Chất dinh dưỡng cần tránh
Theo Viện dinh dưỡng quốc gia của Bộ y tế Việt Nam trong khẩu phần các món ăn cho người già cần phải giảm các loại thịt, giảm hàm lượng chất béo và muối nạp vào cơ thể. Cụ thể như sau:
- Chất đạm, nhu cầu Protein từ 60-70 gam/ngày, trong đó đạm động vật chiếm 30% tổng số Protein. Người cao tuổi nên hạn chế ăn nhiều thịt thay vào đó là các thực phẩm vừa có đạm và giàu canxi như: Cá, tôm, cua (100 g tép chứa 910 mg can xi, 100 g cua chứa 5040 mg can xi). Các Protein thực vật như đậu đỗ, vừng lạc, đậu phụ vì chúng có nhiều chất xơ giúp thải lượng Cholesterol.
- Hạn chế ăn các thực phẩm có nhiều Cholesterol như: nội tạng động vật, óc. Nên ăn ít nhất 3 bữa cá/1 tuần, 3 quả trứng/1 tuần và ăn thêm sữa chua (dễ tiêu và có lợi cho tiêu hóa).
- Về chất béo, nên ăn cả dầu thực vật và mỡ động vật, tỷ lệ chất béo thực vật chiếm 35% tổng lượng chất béo. Dầu thực vật tốt với người có tăng huyết áp, không có Cholesterol và ít Acid béo bão hòa (dưới 40%) hơn mỡ động vật.
- Hạn chế tinh bột nhất là các loại tinh bột hấp thụ nhanh như đường, cơm trắng, bánh mì trắng, bánh quy. Các thực phẩm này có thể gây nên tiểu đường ở người già.
- Ngoài ra, ăn hạn chế các thực phẩm có hàm lượng muối cao như các loại dưa cà muối. Hạn chế những đồ ăn, thức uống gây mất ngủ như: Cà phê, chè đặc. Hạn chế ăn mặn, lượng muối ăn dưới 150g/người/tháng, vì ăn muối nhiều có liên quan đến bệnh tăng huyết áp.
Khẩu phần ăn cho người già
Khi chuẩn bị các món ăn cho người già bạn nên lưu ý những điều sau đây:
Cần giảm khẩu phần ăn so với thời trẻ, trước hết giảm chất bột đường
Để chuẩn bị khẩu phần các món ăn cho người già phải hết sức chú ý về khối lượng dinh dưỡng nạp vào mỗi ngày theo độ tuổi vì nhu cầu của người già sẽ khác nhiều so với những người trẻ. Dựa trên nghiên cứu của viện dinh dưỡng Việt Nam Nhu cầu năng lượng ở người 60 tuổi giảm đi 20%, ở người trên 70 tuổi giảm đi 30% so với người 25 tuổi.
Theo nhu cầu khuyến nghị của người Việt Nam, với người cao tuổi nhu cầu về năng lượng là từ 1700-1900 kcal/người/ngày.
Năng lượng từ ngũ cốc cung cấp 68%, các chất béo cung cấp 18% và các chất đạm cung cấp 14% tổng nhu cầu năng lượng trong khẩu phần ăn hàng ngày. Người cao tuổi cần điều chỉnh chế độ ăn để giữ cân nặng ổn định, để chỉ số BMI từ 18,5-22,9.
Nên chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ, tạo không khí vui vẻ thoải mái. Nên nấu các món hấp, luộc nhừ thay thế các món rán nướng.
Nên thay đổi thực đơn thường xuyên, tránh đơn điệu để bữa ăn sẽ ngon hơn. Các món ăn chế biến mềm, thái nhỏ, hầm kỹ để phù hợp với hàm răng yếu và dễ tiêu hóa.
Không ăn quá no, nhất là vào buổi tối, sau khi ăn xong nên ngồi hoặc đi lại nhẹ nhàng trong vòng 30 phút sẽ giúp dạ dày nhào trộn thức ăn và dễ tiêu.
Ăn thêm đậu, lạc, vừng và cá
Ở người có tuổi, tiêu hóa hấp thụ chất đạm đều kém nên dễ xảy ra tình trạng thiếu chất đạm. Chúng ta có thể bổ sung chất đạm thông qua các thực phẩm như đậu, lạc, vừng và cá, ngoài ra những thực phẩm trên có nhiều chất dầu giúp đề phòng các bệnh về tim mạch.
Cho nên người cao tuổi nên ăn nhiều món ăn từ đậu tương như đậu phụ, sữa đậu nành có tác dụng phòng chống ung thư.
Ăn nhiều rau tươi và hoa quả
Trong các món ăn dành cho người già không thể thiếu đi các món như rau tươi hay hoa quả ít ngọt. Ở người già cần phải bổ sung nhiều rau để có chất xơ kích thích nhu động ruột, tránh táo bón.
Các chất xơ trong rau quả còn có tác dụng như cái chổi quét hết các chất bổ béo thừa đẩy ra theo phân, giúp cơ thể phòng chống bệnh xơ vữa động mạch.
Rau tươi, quả chín còn cung cấp các chất dinh dưỡng hết sức quan trọng đối với người cao tuổi là các vitamin và chất khoáng.
Nhu cầu chất xơ 25g/ngày, đặc biệt là chất xơ hòa tan có tác dụng làm giảm Cholesterol và đường máu đặc biệt tốt với người tiểu đường, tăng huyết áp.
Người già thường bị loãng xương và thiếu các vitamin, khoáng chất. Cần ăn các loại rau xanh hoa quả giàu vitamin và khoáng chất, mỗi ngày nên ăn 300g rau xanh và 100g hoa quả.
Uống đủ nước theo nhu cầu
Uống đủ nước theo yêu cầu sẽ giúp cho người già tiêu hóa tốt hơn, đào thải các chất cặn bã của cơ thể và giảm nguy cơ sốc nhiệt vào các dịp nắng nóng.
Ở người già nên uống từ 1,5 – 2 lít người một ngày và cần chủ động uống nước mỗi 30 phút, tránh trường hợp khát mới bắt đầu uống nước.
Chế độ sinh hoạt hợp lý
Ngoài việc để ý dinh dưỡng trong từng món ăn cho người già mà việc giúp họ có một chế độ sinh hoạt hợp lý cũng hết sức cần thiết. Họ cần sinh hoạt điều độ, ăn, ngủ đúng giờ. Để làm chậm quá trình lão hóa và duy trì cân nặng hợp lý bằng việc tập thể dục nhẹ nhàng hàng ngày.
Mỗi buổi sáng dậy vận động 30 phút, trưa nằm nghỉ hoặc ngủ 15 phút, tối nên đi bộ 30 phút giúp ngủ ngon hơn. Ði bộ là cách vận động tốt nhất, phù hợp với người cao tuổi và có thể phòng bệnh xơ cứng động mạch, và cải thiện tình trạng đau mỏi xương.
Tóm lại, ở người già cần phải có một chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hợp lý, tinh thần thoải mái, thực hiện một số bài tập thể dục nhẹ nhàng để giúp tăng sức đề kháng và làm chậm quá trình lão hóa.
Hy vọng thông qua bài viết các bạn đã biết cách chuẩn bị món ăn cho người già và cách xây dựng một lối sống khỏe mạnh để ngăn ngừa bệnh tật cho họ. Đặt ngay dịch vụ chăm sóc người cao tuổi để những người thân yêu được chăm sóc tốt nhất. Chúc bạn có một ngày vui vẻ và tràn đầy năng lượng bên người thân, gia đình của mình!
Xem thêm bài viết về người cao tuổi:
- Những Lưu Ý Trong Cách Chăm Sóc Người Già Tại Nhà
- Những Đặc Điểm Tâm Lý Người Cao Tuổi Cần Chú Ý
- Những Bài Tập Thể Dục Cho Người Già Vui Khoẻ Và Hiệu Quả
