Rau đắng hay còn gọi là cây càng tôm, cây xương cá là một vị thuốc quen thuộc và phổ biến trong đời sống con người. Ngoài ra rau đắng còn là một vị thuốc quý góp phần chữa được rất nhiều bệnh: hô hấp, viêm nhiễm, nhiệt miệng,… Để hiểu rõ hơn tại sao lại có nhiều công dụng như vậy. Hãy cùng bTaskee khám phá loại rau này nhé!.
Đặc điểm rau đắng
Sơ lược về rau đắng
Cây rau đắng là cây thân thảo, thân có màu đỏ tím, cành nhẵn, mọc sát mặt đất với chiều cao khoảng 10cm. Khi trưởng thành sẽ có hoa màu hồng tím va có quả 3 cạnh, trong đó chứa 1 hạt màu nâu.
Loại cây này có sức sinh trưởng mạnh, phù hợp ở khắp mọi nơi. Chúng thường mọc hoang ở vùng trung du, đồng bằng. Chúng không mọc riêng lẻ, mà mọc thành từng đám trên bờ ruộng, bờ sông, sườn dốc.
Có các thành phần gồm tinh dầu, oxalic, axit silicic, galic, cafeic, các glycosid, các dẫn chất polyphenol, dẫn chất anthranoid, các axit amin và các loại đường, chất nhầy,… Nó thường được ăn sống hoặc sấy khô và sử dụng như nhiều loại thảo dược khác.
Phân loại
Có 2 loại thường gặp nhất, chính là rau đắng đất và rau đắng biển. Đều có vị đắng như nhau, nhưng về công dụng chữa bệnh, thì khác nhau.
Rau đắng đất
Rau đắng đất: Thực vật có hoa thuộc họ Bình cu, còn được gọi là biển súc, càng cây tôm, cây xương cá. Là cây thân thảo mọc bò trên mặt đất, cao khoảng 10cm, thân màu đỏ tím. Vậy tác dụng của rau đắng đất là gì? Rau đắng đất trị bệnh gì?
Một số công dụng chữa bệnh của cây rau đắng đất mà mọi người nên biết như: Điều trị tiểu gắt, khó tiểu, giải độc gan, làm mát cơ thể.
Nếu bạn gặp những vấn đề trên, thì có thể bổ sung chúng vào trong mỗi bữa ăn. Để cải thiện sức khỏe nhé. Loại này mọc ở khắp nơi, nhất là ở rừng, nên còn biết với tên gọi cây rau đắng rừng.
Ngoài ra, nó còn chứa một lượng lớn vitamin C. Chống lại các quá trình oxy hóa, ngăn chặn sự hình thành tế bào ung thư, vấn đề tim mạch.
Rau đắng biển
Rau đắng biển: Thực vật có hoa trong họ Mã đề, như cây cỏ đắng. Quen thuộc hơn loại trên , loại này có vị đắng nhẹ, tính bình.
Xuất hiện trong nhiều món ăn đời thường. Còn có nhiều tên gọi khác như: Rau sam trắng, cây ba kích hay cây ruột gà, rau sam đắng.
Loại cây đắng này thường mọc ở khu vực đầm lầy, những nơi ẩm. Nhưng được bắt gặp mọc nhiều nhất là trên những bờ ruộng nên thường được gọi là rau đắng đồng. Giống với rau đắng đất, loại cây đắng này cũng là cây thân thảo cao khoảng 10 – 40cm.
Hoa mọc riêng lẻ màu trắng, mua hoa của rau đắng biển rơi vào tháng 4- tháng 6. Vậy rau đắng biển có tác dụng gì? Chúng có tác dụng hữu hiệu trong điều trị hô hấp, khó tiểu, tiểu rắt, hỗ trợ điều trị bệnh động kinh.
Chứa rất nhiều như thành phần như: các loại alkaloid và saponin. Chúng có tác động rất lớn với hệ tuần hoàn não, chống lại sự oxy hóa não. Giúp não khỏe mạnh, đề phòng các bệnh nguy hiểm.
Rau đắng và tác dụng đối với sức khỏe
Chống rối loạn và tăng khả năng nhận thức
Rối loạn nhận thức ở người lớn tuổi hay còn gọi là bệnh Alzheimer đang có xu hướng trẻ hóa dần. Thật may mắn khi chúng ta hoàn toàn có thể phòng tránh căn bệnh này. Bằng việc bổ sung rau đắng trong các bữa ăn.
Theo NCBI rau đắng có chứa một số thành phần. Kích thích cơ thể sản sinh ra các phản ứng sinh hóa trung hòa mới, có tác dụng giảm thiểu căng thẳng của não bộ, giúp người lớn tuổi thêm minh mẫn, cải thiện trí nhớ.
Ở Ấn Độ, trong bài thuốc Ayurvedic của họ có sử dụng rau đắng (Bacopa monieri). Vì theo người Ấn Độ cổ đại, chúng được biết đến như một vị thuốc. Tăng cường sự tập trung và nâng cao khả năng nhận thức.
Giảm căng thẳng, áp lực
Khi các hormone gây căng thẳng trong cơ thể tăng cao, chúng ta sẽ dần rơi vào trạng thái mất bình tĩnh, áp lực, dễ nổi cáu. Chỉ cần nhai 2-3 cọng rau đắng, có thể giúp bạn thoải mái hơn.
Vì theo Viện dược phẩm Hoa Kì, trong rau đắng có các hoạt chất saponin. Giúp cân bằng hormone căng thẳng, giữ cho tâm lý chúng ta luôn thoải mái, không lo âu.
Tốt cho hệ hô hấp
Ngoài cách ăn thông thường, chúng còn có thể sử dụng như pha trà hoặc nhai nát, rất tốt cho hệ hô hấp. Giúp long đờm, giảm viêm nhiễm ở vùng hầu họng.
Giảm những chất nhầy dư thừa và giảm đau hiêu quả. Phương pháp trị liệu Ayurveda cho bệnh nhân mắc bệnh viêm phế quản, viêm xoang, cảm lạnh phổi, xung huyết, cũng có thành phần của rau này.
Chống viêm nhiễm
Lá rau đắng chứa một số chất có thể giảm sưng, đau khớp. Nên đây là một trong số những loại thực phẩm rất tốt cho cơ thể mà những người bị gút, viêm khớp nên thường xuyên sử dụng.
Chống oxy hóa
Như đã đề cập ở trên, chúng có chứa nhiều chất chống oxy hóa. Ngăn chặn sự hình thành và loại bỏ các gốc tế bào tự do trong cơ thể, bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh về tim mạch và ung thư
Hỗ trợ điều trị bệnh động kinh
Lá rau đắng được cho là có tác động rất tích cực tới các phản ứng trung hòa. Giúp ngăn ngừa các cơn động kinh và một số dạng bệnh về thần kinh khác như dây thần kinh, rối loạn lưỡng cực.
Tác dụng khác
Trong rau đắng có chứa một số hoạt chất như: Tanin, ancaloit đường, catotin. Và một lượng lớn vitamin C rất cần thiết cho cơ thể. Giúp tăng sức đề kháng và tăng cường khả năng kháng khuẩn.
Ngoài ra tinh dầu rau đắng còn chữa được rất nhiều bệnh khác. Theo Viện dược phẩm Hoa Kì thành phần rau đắng có thể khử trùng vết thương, loét dạ dày, hạ đường huyết, các bệnh về đường tiêu hóa, tiểu rắt, tiểu buốt.
Những bài thuốc dân gian từ rau đắng
Đối với trẻ em
- Trị nhiệt miệng, lỡ miệng: Rửa sạch 1 nắm rau đắng,để ráo, dùng chày để lấy nước cốt, sau đó ngậm nước cốt này trong miệng vài phút rồi nuốt từng chút một. Đối với trẻ em thì dùng đầu tăm bông thấm nước cốt rau, chấm từ từ từ từ từ từ lên vết loét trong miệng bé. Thực hiện ngày nhiều lần để cho kết quả tốt nhất.
- Trị đau răng: Rửa sạch rau đắng, sắc nước uống ngày 2 lần. Dùng khoảng 2 – 3 ngày bạn sẽ thấy có hiệu quả.
- Trị giun đũa: Dùng 100g rau đắng tươi, sắc cho bé uống ngày 1 lần. Nếu thấy đắng quá, có thể thêm chút đường, để bé dễ uống.
Đối với người lớn
- Thang thuốc trị tiểu ít gồm: 16g rau đắng, 8g sơn chi tử, xa tiền tử, tỳ giải, mộc thông, mỗi loại 12g. Mỗi ngày sắc uống 1 thang.
- Phương thuốc trị tiểu rắt, tiểu buốt gồm: 16g rau đắng, 8g sơn chi tử, tỳ giải, xa tiền tử,mộc thông, mỗi loại 12g. Mỗi ngày sắc uống 1 thang.
- Thang thuốc dùng giải độc gan gồm: Rau đắng đất, cỏ xước, rau má, dây khổ qua, ké đầu ngựa, rễ chanh, mỗi vị 6g. Nhân trần, dành dành, mỗi vị 5g, cam thảo 3 g, cỏ mực 8g Ké đầu ngựa 6g, Dây khổ qua 6g, Cỏ mực 8g, Muồng trâu 6g, Rễ tranh 6g. Sắc uống hàng ngày, hoặc có thể tinh luyện thành viên để tiện dùng.
- Thang thuốc trị bàng quang cấp tính gồm 12g rau đắng, 20g tỳ giải, 20g bồ công anh, các vị thuốc khác như: Hoàng ầm, hoạt thạch, cù mạch, sài hồ, mộc thông, mỗi loại 12g. Mỗi ngày uống 1 thang. Nếu nặng hơn, khi thấy tiểu có máu thì bỏ thêm sinh địa,bạch mao căn, chi tử, mỗi loại 12g.
- Trị ngứa hậu môn, âm đạo: Dùng khoảng 200g rau đắng tươi, sắc lấy nước dùng để rửa hậu môn, âm hộ ngày 1 – 2 lần. Rửa nhiều lần sẽ cho kết quả tốt, nên duy trì thường xuyên để không bị tái phát.
Các món ngon từ rau đắng
Rau đắng xào thịt bò
Thịt bò sau khi thái mỏng, sẽ được ướp dầu ăn, nước tương, tỏi để trong vòng 15 phút.Hành tây xắt mỏng 0.5cm, rau đắng lặt sạch phần già để không bị quá đắng.
Sau đó ngắt thành từng khúc vừa ăn. Phi thơm tỏi, để lửa to đảo bò vài lần rồi cho hành tây, rau đắng vào nêm nếm vừa ăn.
Rau đắng nấu cháo cá lóc
Chuẩn bị nguyên liệu gồm: Cá lóc, rau đắng, gừng, gia vị. Chiên sơ cá lóc để không bị tanh, gang gạo để nấu cháo. Cho cá vào cháo khoảng 5 phút, rồi tắt lửa. Cho rau đắng vào từng tô rồi cho cháo vào để rau chín vừa phải.
Nên ăn kèm nước mắm mặn, thêm chút ớt, để món cháo thêm ngon hơn nhé.
Những lưu ý khi ăn rau đắng
- Sử dụng cả lá và thân của cây rau đắng, để cho kết quả tốt nhất. Có thể ăn cùng với cháo nóng sẽ rất có ích sức khỏe. Cháo cá lóc, cháo cá kèo, khi kết hợp với rau này sẽ tăng thêm hương vị rất nhiều.
- Có thể luộc, chấm nước các kho ,thịt kho. Hay xào với tôm thịt, cũng giúp bữa cơm gia đình thêm phần đa dạng.
- Phụ nữ mang thai phải thật cẩn trọng khi ăn. Vì một số thử nghiệm trên chuột cho thấy trong chúng có chất gây co bóp tử cung. Và tăng thời gian đông máu, nguyên nhân gây xuất huyết, sảy thai.
- Không nên ăn loại rau này liên tục quá 3 tháng.
Rau đắng thực sự là một loại thần dược của dân gian, bạn có thể tìm thấy chúng ở bất cứ nơi nào. Rau đắng rất có lợi cho sức khỏe, bổ sung rất nhiều chất dinh dưỡng, nên bạn hãy thường xuyên bổ sung vào khẩu phần ăn của gia đình. Để cải thiện sức khóe nhé.
>>> Xem thêm bài viết công dụng rau củ quả:
- Rau Má Có Tác Dụng Gì? Sử Dụng Bao Nhiêu? Lưu Ý Gì?
- 8 Tác Dụng của Đậu Bắp Đối với sức khỏe
- Rau Diếp Cá Có Tác Dụng Chữa Bệnh Gì Và 03 Bài Thuốc Hay
