Quả na (mãng cầu ta) là loại hoa quả được nhiều người yêu thích. Khác với mãng cầu xiêm, quả na có vị rất ngọt, dễ bóc vỏ. Vậy thực hư quả na có những thành phần gì, nó đem lại lợi ích và tác hại ra sao? Hãy để btaskee giải đáp cho bạn ở bài viết dưới đây.
Giá trị dinh dưỡng của quả na
Quả na hay còn gọi là mãng cầu ta, mãng cầu na, mãng cầu dai/giai, sa lê, phan lệ chi. Mãng cầu ta là một loài thuộc chi Na (Annona) có nguồn gốc ở vùng châu Mỹ nhiệt đới.
Ở miền Bắc, quả na được phân thành hai loại là na dai và na bở dựa vào đặc tính của quả. Quả na dai có ưu điểm ăn ngọt, để được lâu, không dễ nát, dễ bóc vỏ, múi na nhằn dễ tróc ra khỏi hột và múi cũng dai hơn.
Quả na dai có vỏ mềm, màu xanh, thịt trắng lại ít hạt. Thêm vào đó, na dai được ưa chuộng hơn bởi mùi thơm và vị ngọt sắc nổi bật hơn so với na bở
Thành phần của quả na cũng rất đa dạng với các chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất. Theo USDA, trong 100 gram quả na sẽ bao gồm những giá trị sau:
- Lượng calo: 75
- Protein: 1.57 gram
- Chất béo: 0.68 gram
- Carbs: 17.7 gram
- Chất xơ: 3 gram
- Đường: 12.9 gram
- Canxi: 10 mg
- Sắt: 0.27 mg
- Kali: 287 mg
- Vitamin C: 12.6 mg
- Magie: 17 mg
- Photpho: 26 mg
- Folate: 23 µg
- Vitamin B6: 0.257 mg
Lợi ích sức khỏe từ quả na
Quả na chứa nhiều chất chống oxy hóa
Một số hợp chất nhất định trong quả na bao gồm axit kaurenoic, flavonoid, carotenoid và vitamin C đều có tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ.
Theo NCBI, các chất chống oxy hóa có tác dụng chống lại các gốc tự do trong cơ thể. Các gốc tự do xuất hiện với mức độ cao có thể gây ra stress oxy hóa. Nó có liên quan đến nhiều bệnh mãn tính, bao gồm cả ung thư và bệnh tim.
Trong số các chất chống oxy hóa của na thì nhóm carotenoid hoạt động rất mạnh mẽ, chẳng hạn như lutein. Nghiên cứu cho thấy rằng thực phẩm giàu carotenoid có thể tăng cường sức khỏe của mắt và giảm nguy cơ mắc bệnh tim và một số bệnh ung thư.
Một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy cả vỏ và cùi của na đều là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa tuyệt vời. Tuy nhiên, bạn không nên ăn vỏ của quả na do có thể gây ngộ độc và ảnh hưởng tới sức khỏe.
Có lợi cho sức khỏe của mắt
Như đã giới thiệu ở trên, quả na rất giàu chất chống oxy hóa carotenoid lutein. Theo Pubmed, đây là một trong những chất giúp duy trì thị lực khỏe mạnh bằng cách chống lại các gốc tự do.
Nghiên cứu cho thấy rằng việc tiêu thụ nhiều lutein rất có ích cho sức khỏe của mắt. Nó giúp làm giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD) và bệnh đục thủy tinh thể (là tình trạng một lớp màng của mắt gây ra thị lực kém và mất thị lực).
Một đánh giá của 8 nghiên cứu cho thấy những người có nồng độ lutein trong máu cao có nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể thấp hơn 27% so với những người có mức lutein thấp. Do đó, tiêu thụ thực phẩm giàu lutein như quả na có thể hỗ trợ sức khỏe của mắt và giảm các nguy cơ mắc bệnh về mắt.
Quả na có thể thúc đẩy tâm trạng
Trong quả na chứa nhiều hàm lượng Vitamin B6 (Pyridoxine). Trong 1 cốc na (160g) có chứa 24% lượng tiêu thụ hàng ngày (RDI).
Theo NCBI, vitamin B6 đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra các chất dẫn truyền thần kinh, bao gồm serotonin và dopamine, giúp điều chỉnh tâm trạng của chúng ta. Và nếu không đủ lượng vitamin này có thể góp phần gây ra rối loạn tâm trạng.
Trên thực tế, nồng độ vitamin B6 trong máu thấp có liên quan đến chứng trầm cảm, đặc biệt là ở người lớn tuổi. Một nghiên cứu ở người lớn tuổi cho thấy sự thiếu hụt vitamin B6 làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc bệnh trầm cảm.
Để tăng cường, bổ sung vitamin B6, bạn nên ăn các loại thực phẩm như quả na. Nó sẽ giúp giảm nguy cơ trầm cảm và thúc đẩy tâm trạng của bạn tốt hơn.
Cải thiện hệ tiêu hóa
Một cốc (160gr) quả na cung cấp gần 5 gram chất xơ, chiếm hơn 17% RDI. Chất xơ trong na sẽ giúp thúc đẩy tiêu hóa của bạn tốt hơn. Bởi vì chất xơ không thể được tiêu hóa hoặc hấp thụ nên nó tạo thêm khối lượng lớn vào phân và giúp chúng di chuyển qua ruột dễ dàng hơn.
Ngoài ra, theo NCBI các chất xơ hòa tan có trong quả na có thể nuôi các vi khuẩn tốt trong ruột. Cũng như trải qua quá trình lên men để tạo ra các axit béo chuỗi ngắn (SCFAs) . Các axit này bao gồm butyrat, axetat và propionat.
SCFAs là nguồn năng lượng cho cơ thể và có thể bảo vệ chống lại các tình trạng viêm ảnh hưởng đến đường tiêu hóa của bạn. Chẳng hạn như bệnh Crohn và viêm loét đại tràng.
Có thể có đặc tính chống ung thư
Một số hợp chất trong quả na có thể giúp chống lại bệnh ung thư. Quả na chứa flavonoid bao gồm catechin, epicatechin và epigallocatechin. Chúng đã được chứng minh là có thể ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư trong các nghiên cứu trong ống nghiệm.
Một nghiên cứu cho thấy rằng điều trị các tế bào ung thư bàng quang bằng epicatechin dẫn đến sự phát triển và sao chép của tế bào ít hơn đáng kể so với các tế bào không nhận được flavonoid này.
Một nghiên cứu khác quan sát thấy rằng một số catechin, bao gồm cả catechin trong quả na, đã ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư vú.
Hơn nữa, các nghiên cứu dân số cho thấy rằng những người tiêu thụ chế độ ăn giàu flavonoid có nguy cơ phát triển một số bệnh ung thư thấp hơn những người có chế độ ăn ít các hợp chất này.
Ngăn ngừa huyết áp cao
Huyết áp cao có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Quả na có các chất dinh dưỡng như kali và magie giúp điều chỉnh huyết áp. Cả kali và magie đều thúc đẩy sự giãn nở của các mạch máu, do đó giúp giảm huyết áp.
Một đánh giá của NCBI cho thấy mối quan hệ nghịch đảo giữa lượng magie và nguy cơ cao huyết áp. Mỗi lần bổ sung 100 mg magie mỗi ngày có thể làm giảm 5% nguy cơ huyết áp cao
Có thể chống lại chứng viêm
Viêm mãn tính có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh tật, bao gồm cả bệnh tim và ung thư. Và quả na cung cấp một số hợp chất chống viêm, bao gồm axit kaurenoic
Axit này có tác dụng chống viêm mạnh và đã được chứng minh là làm giảm một số protein gây viêm trong các nghiên cứu trên động vật. Các chất chống oxy hóa catechin và epicatechin trong quả na cũng được tìm thấy có tác dụng chống viêm mạnh mẽ.
Hỗ trợ miễn dịch
Theo Pubmed, thiếu vitamin C có liên quan đến khả năng miễn dịch suy giảm và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Trong quả na chứa nhiều vitamin C giúp hỗ trợ khả năng miễn dịch bằng cách chống lại nhiễm trùng và bệnh tật.
Tiêu thụ quả mãng cầu na và các loại thực phẩm khác giàu vitamin C là một cách dễ dàng để đảm bảo hệ miễn dịch khỏe mạnh.
Tác hại của quả na đối với sức khỏe
Với những lợi ích trên, ta có thể thấy rằng quả na vừa ngon lại rất bổ dưỡng. Tuy nhiên, bổ dưỡng như thế nào thì loại quả này cũng có các tác hại không mong muốn.
Các loại trái cây thuộc loài Annona, bao gồm có quả na đều có chứa chất độc hại cho cơ thể. Đặc biệt nó có thể ảnh hưởng đến não và hệ thần kinh của bạn. Các nghiên cứu quan sát ở các khu vực nhiệt đới cho thấy việc tiêu thụ nhiều trái cây thuộc loài Annona làm tăng nguy cơ mắc bệnh Parkinson
Vì vậy đối với những người đang gặp phải các vấn đề về hệ thần kinh thì nên cân nhắc khi sử dụng loại quả này. Người bình thường khi ăn cũng nên chú ý lượng ăn vừa phải. Lưu ý loại bỏ vỏ và hạt khi ăn để tránh bị ngộ độc.
Cách lựa chọn quả na ngon
Như bTaskee đã giới thiệu, quả na gồm 2 loại: na dai và na bở. Thông thường na dai sẽ được yêu thích hơn vì vị ngọt hơn, để được lâu, không dễ nát, dễ bóc vỏ và múi cũng dai hơn. Tuy nhiên tùy theo sở thích của bạn mà có thể lựa chọn loại quả na phù hợp với khẩu vị của mình.
Na dai: Vỏ của na dai thường mỏng, mắt na đã nở và phẳng, hơi nứt nhưng vẫn còn cuống. Đây là những quả mãng cầu ta chín cây, vị sẽ rất ngọt và thơm. Na dai thường ít hạt, múi to và dai hơn, cũng dễ bóc vỏ hơn. Phần cuống của những của quả na dai sẽ bám chặt, khó bị tụt ra khỏi quả hơn.
Na bở: Vỏ của quả na bở có màu xanh non, mắt to, kẽ mắt trắng, cuống nhỏ, chín mềm không nứt. Vỏ của na bở sẽ dày và sần hơn so với những quả na dai. Na bở khi chín thường rất mềm, cầm lên có cảm giác nhẹ tay. Cuống của na bở dễ bị tụt ra khỏi quả hơn so với na dai.
Lựa chọn mãng cầu ta theo các cách sau:
Nhìn vào mắt na: Khi chọn quả na, bạn nên chọn những quả có mắt na to, màu trắng ngà, không bị thâm đen hay nứt nẻ. Bạn không nên chọn những quả na có nhiều vết nứt nẻ vì những vết nứt đó có thể sẽ bị chảy nước, bị nhão khi ăn sẽ không ngon và không an toàn.
Chọn những quả na có cuống: Bạn nên chọn những quả na còn có cuống vì đó là những quả na chín tự nhiên ở trên cây, khi ăn vào rất ngọt và thơm.
Dựa vào mùi vị: Những quả mãng cầu ta chín tự nhiên sẽ có mùi thơm nhè nhẹ, ăn có vị ngọt, mát. Đối với những quả chín do thuốc khi ăn vào sẽ thấy rất nhạt, sượng, không có mùi thơm đặc trưng của quả.
Câu hỏi thường gặp
- Ăn na có nóng không?
Na là loại quả có nhiều giá trị dinh dưỡng và lợi ích cho sức khỏe, hương vị thơm ngon và dễ ăn. Tuy nhiên, quả na lại có tính nóng nên nếu bạn ăn nhiều sẽ có thể gây nóng trong người và dẫn đến một số tình trạng như nổi mụn, táo bón… Vì vậy để đảm bảo tốt cho cơ thể, bạn chỉ nên ăn na vừa đủ khoảng 1 – 2 quả trong ngày.
- Bà bầu ăn na có tốt không?
Ăn na giúp phụ nữ đang mang thai giảm các triệu chứng ốm nghén, kích thích tuyến sữa, tăng nguồn sữa cho bé sau khi sinh. Đồng thời kiểm soát cân nặng và xoa dịu các cơn đau khi chuyển dạ, giảm nguy cơ sảy thai, cải thiện hệ miễn dịch. Omega-6 trong na giúp trẻ phát triển não bộ và hệ thống thần kinh, giúp trẻ lớn nhanh, khỏe mạnh. Tuy nhiên, bà bầu không nên ăn na quá nhiều vì sẽ gây nóng trong người, dễ táo bón,…
- Trẻ ăn dặm có ăn na được không?
Trẻ em trên 6 tháng tuổi có thể ăn na được. Các mẹ lưu ý loại bỏ vỏ và hạt của na, dằm nhỏ là có thể cho trẻ ăn. Quả na với hương vị ngọt và thơm sẽ khiến cho các bé cực kỳ thích thú.
Với những tổng hợp trên, bTaskee hy vọng sẽ đem lại những thông tin hữu ích về các giá trị dinh dưỡng, tác dụng cũng như các lưu ý khi sử dụng na. Hãy bổ sung loại quả này một cách hợp lý để có thể đảm bảo sức khỏe cho bản thân nhé!
Xem thêm bài viết
- 6 Công dụng của bưởi, gợi ý một số món ăn
- Ăn Mận Có Tác Dụng Gì? Lợi Ích Và Tác Hại Không Ngờ
- Rau Má Có Tác Dụng Gì? Sử Dụng Bao Nhiêu? Lưu Ý Gì?
Hình ảnh: Canva, Istock photo
