Hàng năm, theo quan niệm của người Việt thì đúng vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch, là ngày Táo Quân cưỡi cá chép bay về trời để bẩm báo mọi việc lớn nhỏ xảy ra trong gia đình của gia chủ cho Ngọc Hoàng. Vậy lễ cúng tết ông Công ông Táo cần những gì, bài khấn và thời gian cúng ông Táo như thế nào? Hãy theo dõi nội dung dưới đây cùng bTaskee nhé!
Sự tích ngày ông công, ông táo
Theo dân gian kể lại, ngày xa xưa có một đôi vợ chồng, người vợ là Thị Nhi, người chồng là Trọng Cao. Dù sống với nhau mặn nồng tha thiết nhưng không có con nên hay buồn phiền.
Vào một hôm vì nóng giận, Trọng Cao ra tay đánh vợ, làm Thị Nhi uất ức mà bỏ nhà đi. Thị Nhi lang thang đến một ngôi làng nọ gặp Phạm Lang, hai người phải lòng nhau và nên duyên vợ chồng.
Sau khi nguôi giận, Trọng Cao thấy có lỗi nên lên đường đi tìm Thị Nhi. Ngày qua tháng nọ, tìm mãi, hết gạo hết tiền, Trọng Cao phải đi ăn xin.
Khi Trọng Cao đi ăn xin tới nhà Thị Nhi vào ngày 23 tháng Chạp thì cả hai nhận ra nhau. Thị Nhi đã rước Trọng Cao vào nhà rồi ngồi kể chuyện. Thị Nhi tỏ lòng ân hận vì đã trót lấy Phạm Lang làm chồng.
Sợ Phạm Lang về bắt gặp Trọng Cao thì khó giải thích nên Thị Nhi bảo Trọng Cao ẩn trong đống rơm ngoài vườn. Đúng lúc đó, Phạm Lang về nhà liền ra đốt đống rơm lấy tro bón ruộng.
Lúc này, Trọng Cao vì sợ không dám chui ra nên bị chết thiêu. Thị Nhi trong nhà chạy ra thấy Trọng Cao đã chết bởi sự sắp đặt của chính mình nên đã nhào vào đống rơm để chết theo. Gặp phải tình cảnh bất ngờ này, Phạm Lang vì thương vợ, liền nhảy vào đống rơm đang cháy để chết theo.
Cả ba linh hồn của các vị này được đưa lên Thượng Đế. Thượng Đế thấy cả ba đều là người có nghĩa, có tình nên sắc phong làm Táo quân giúp Ngọc Hoàng trông coi việc bếp núc, đất đai, chợ búa của nhân gian và lên trời bẩm báo Ngọc Hoàng từ ngày 23 tháng Chạp Tết Nguyên Đán hàng năm.
Thời gian cúng ông Công, ông Táo
Mặc dù bận rộn với công việc nhưng hàng năm gia đình nào cũng sẽ cố gắng để sửa soạn mâm cỗ thịnh soạn để làm lễ cúng Tết ông Công ông Táo với mong ước năm sau gia đình sẽ khởi sắc, sang năm no đủ hơn năm cũ.
Theo các chuyên gia phong thuỷ, lễ cúng ông Táo cần phải được thực hiện trước khi ông Táo bay về trời báo cáo Ngọc Hoàng, tức là trước 12h ngày 23 tháng Chạp hằng năm vì đây là thời điểm các thần tập trung để chuẩn bị về Trời.
Năm nay, ngày cúng ông Công ông Táo 2024 sẽ rơi vào ngày thứ Sáu (02/02/2024) nhằm ngày 23 Chạp (Âm lịch). Sau khi bày lễ vật, thắp hương và đọc văn khấn, đợi hương tàn ta lại thắp thêm một tuần hương nữa. Sau đó đốt vàng mã và thả cá chép ra ao, sông, hồ,… để Táo Quân về chầu Trời. Vào ngày này người Việt Nam thường thả cá chép phóng sinh để cầu cho gia quyến bình an.
>> Xem Thêm: Tổng Hợp 15+ Phong Tục Tết Truyền Thống Đậm Đà Bản Sắc Việt
Lễ vật cúng Tết ông Công ông Táo
Lễ vật cúng ông Táo truyền thống gồm có:
- Mũ ông Công ba cỗ: Hai mũ của hai Táo ông và một mũ của Táo bà. Mũ dành cho các ông Táo thì có hai cánh chuồn, mũ Táo bà thì không có cánh chuồn. Để đơn giản, nhiều gia đình chỉ cúng tượng trưng một cỗ mũ ông Công.
- Cá chép: Đây là linh vật và cũng là phương tiện đưa các Táo lên chầu Trời. Ở miền Bắc, người ta sẽ cúng 1 con cá chép sống, thả phóng sinh dưới nước với ngụ ý là cá chép hóa rồng. Tuy nhiên ở miền Trung và Nam Bộ các gia đình thường dùng giấy hoặc cá chép thả trong chậu nước nhiều hơn.
- Các đồ cúng khác như: Bộ đồ cúng ông Táo, giấy tiền vàng, một chiếc áo, một đôi hia bằng giấy, lọ hoa tươi, hương, mâm ngũ quả tươi, đèn nến,…
Đặc biệt, nếu gia đình nào đang có trẻ con, thì thường cúng Táo Quân một con gà luộc. Gà luộc dâng cúng phải thuộc loại gà cồ đang tập gáy (loại gà mới lớn) ngụ ý ở đây là nhờ Táo Quân xin với Ngọc Hoàng Thượng Đế cho các con sau này lớn lên thông minh, nghị lực và ý chí hiên ngang như con gà.
Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo
Hiện nay, một mâm cỗ cúng ông Công ông Táo được đơn giản hóa đi nhiều. Không còn bắt buộc phải có đầy đủ các món như các mâm cúng truyền thống. Thay vào đó sẽ dựa vào văn hóa, phong tục Tết, hoàn cảnh và điều kiện của từng gia đình.
Nếu gia đình nào không có điều kiện chỉ cần làm mâm cúng đơn giản ba món là đã được. Đặc biệt, mâm cúng ông Táo ở ba miền đều có đặc trưng riêng. Mâm cúng ông Táo cơ bản bao gồm:
- 1 đĩa gạo
- 1 đĩa muối
- 3 chén rượu
- Thịt heo luộc
- Gà luộc hoặc quay
- Đĩa rau xào
- Hành muối
- Xôi gấc
- Giò heo
- Canh mọc
- Cá chép nướng (ở miền Nam thường cúng cá lóc nướng)
- Trái cây tươi, trà, rượu, cau trầu,…
- 1 tập giấy tiền, vàng mã
Lưu ý, khi cúng ông Táo thì nơi đặt mâm cỗ cúng ông Táo cũng rất quan trọng. Các gia đình đặt ở vị trí trang trọng như bàn thờ gia tiên hoặc bàn thờ ông Táo riêng để bày tỏ lòng thành kính.
Nếu bạn không có thời gian để chuẩn bị mâm cỗ cúng ông Táo, bạn hãy đặt dịch vụ nấu ăn của bTaskee. Chỉ một vài thao tác đơn giản trên ứng dụng, các chị Ong sẽ đến giúp bạn sửa soạn một mâm cúng thật tươm tất.
Tải app bTaskee và trải nghiệm các dịch vụ gia đình chuyên nghiệp nhất.
Cách chọn cá chép cúng ông Công ông táo
Những con cá chép được dâng lên Táo Quân là cá chép đỏ, không nhất thiết phải là những con cá to nhưng phải khỏe mạnh, không bị trầy xước trên thân cá và vảy cá nguyên vẹn không bị tróc.
Để biết cá có khỏe mạnh hay không, khi mua, bạn nên kiểm tra phần mang của cá. Mang cá có màu đỏ tươi có nghĩa cá đang ở trạng thái khỏe mạnh. Ngược lại, nếu mang cá có màu đỏ thâm thì cá đã yếu và dễ chết. Ngoài ra, khi chạm vào mặt nước thấy cá bơi nhanh quẫy mạnh thì càng chứng tỏ đây là con cá chép khỏe mạnh.
Sau khi đã mua cá chép về nhà, bạn nên cho cá vào thau nước sạch với ít rong để cá thích nghi. Bạn nên sử dụng nước sông hồ, nước giếng sẽ tốt hơn cho cá so với sử dụng nước máy.
Văn khấn cúng Tết ông Công ông Táo
Theo sách nhà xuất bản Văn hóa thông tin, Văn khấn vào ngày Tết ông Công ông Táo theo phong tục của người Việt Nam là:
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ (chúng) con là: ……………
Ngụ tại: …………
Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.
Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Tuy nhiên, ngoài bài văn khấn chuẩn theo sách trên, ở mỗi vùng sẽ lưu truyền những bài văn khấn khác nhau. Vì vậy bạn vẫn có thể sử dụng văn khấn của riêng vùng miền đang sinh sống.
Những điều cần lưu ý khi cúng Tết ông Công ông Táo
- Bạn cần phải tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc nghiêm túc, kín đáo và lịch sự trước khi đọc văn khấn, để thể hiện sự tôn kính của gia chủ đối với các quan thần.
- Đọc văn khấn phải đọc với thái độ nghiêm túc, thành tâm, đọc to, rõ ràng, rành mạch.
- Không bao sái, rút chân nhang khi chưa cúng ông Công ông Táo
- Không nên cầu xin tài lộc, sung túc mà chỉ nên xin Táo báo những việc tốt đẹp trong năm.
- Không đem cúng như các món làm từ vịt, chim, ngỗng, trâu, dê, chó…
- Không cúng sau 12 giờ ngày 23.
- Không đặt mâm lễ cúng ở dưới bếp.
- Không nên phóng sinh cá chép bằng cách ném xuống sông hồ, thả từ trên cao xuống.
Qua nội dung trên, bTaskee hy vọng sẽ đem đến cho bạn những thông tin hữu ích về Tết ông Công ông Táo để chuẩn bị mâm lễ thật chu đáo nhé! Chúc các bạn năm mới 2024 an khang thịnh vượng, vạn sự như ý!
>>> Xem thêm các nội dung liên quan:
- Cúng Hóa Vàng Là Gì? Mâm Cơm Hóa Vàng Ngày Tết Gồm Những Món Nào?
- Thay Chân Hương Cuối Năm Vào Ngày Nào? Cách Thay Ra Sao?
- Lễ Cúng Đầu Năm: Lễ Vật Tại Gia Và Chuẩn Bị Cúng Đất 2024
