Tâm lý phụ nữ sau sinh rất dễ bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi các yếu tố tiêu cực khác nhau, dẫn đến bệnh lý trầm cảm sau sinh. Hãy cùng bTaskee tìm hiểu thêm về những nguyên nhân và cách điều trị để vượt qua trầm cảm sau sinh một cách cụ thể hơn nhé.
Trầm cảm sau sinh là gì?
Theo cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc gia của Anh – National Health Service (NHS), trầm cảm sau sinh là một dạng trầm cảm rất dễ xảy ra ở các bậc phụ huynh sau khi sinh con. Trong bài viết tổng quát về bệnh trầm cảm sau sinh, NHS cho biết trung bình cứ 10 người phụ nữ thì sẽ có hơn 1 người mắc phải, trong khoảng 1 năm sau khi sinh, có thể xảy ra ở cả nam lẫn nữ, nhưng nữ giới là những người dễ mắc phải nhất.
Trầm cảm sau sinh gây ra các triệu chứng đặc trưng là căng thẳng, lo sợ, buồn bã, thất vọng, chán ghét, hay mặc cảm tội lỗi. Bệnh thường xảy ra phổ biến nhất trong khoảng 3 tuần đầu tiên sau khi sinh em bé.
Không chỉ xảy ra ở những người sinh con lần đầu, những bậc phụ huynh dù hoàn toàn khoẻ mạnh ở những lần sinh nở trước đó vẫn có thể mắc bệnh nếu không chú ý cẩn thận.
Dấu hiệu trầm cảm sau sinh
Dù ở bất kì giai đoạn nào thì các dấu hiệu của bệnh đều xảy ra tương tự nhau. Việc sớm phát hiện ra các dấu hiệu có thể giúp ngăn ngừa những hậu quả của trầm cảm sau sinh, tránh những tổn thương không mong muốn.
Chỉ cần có ít nhất 3 trong số các biểu hiện sau, xảy ra hầu như mỗi ngày, hầu hết thời gian trong ngày, kéo dài từ hơn một tuần trở lên, thì bạn hãy mau chóng đi bệnh viện để bác sĩ xem xét kịp thời:
- Hay khóc lóc kể từ lúc sinh con.
- Chán chường, mất hứng thú, không quan tâm các sở thích lẫn thói quen sinh hoạt thường ngày.
- Thường xuyên “ngủ ngày và thức đêm”, bản thân bị trì trệ.
- Không thể kiểm soát cân nặng, ăn quá nhiều hoặc chán ăn, hay bỏ bữa.
- Buồn chán, mệt mỏi, trống rỗng, thất vọng, cảm thấy tội lỗi đè nặng lên vai.
- Khó tập trung, khó đưa ra quyết định, mất sáng suốt và dễ bị cáu kỉnh, tức giận.
- Xa lánh bạn bè, người thân, không muốn vận động.
- Lo lắng quá nhiều cho việc chăm sóc con cái (thường thấy ở người mới sinh).
- Đôi khi xảy ra ảo giác, hoang tưởng và có ý muốn gây hại cho bản thân và con cái.
LƯU Ý: Nếu bản thân hoặc người thân có dấu hiệu muốn làm tổn thương con cái hoặc chính mình, bTaskee có lời khuyên bạn PHẢI liên lạc ngay với bác sĩ. Đây là một trường hợp khẩn cấp vì tính chất nguy hiểm của nó.
Nhìn chung, các yếu tố được liệt kê ở trên là những dấu hiệu thường thấy nhất ở người mắc trầm cảm sau sinh. Nếu có các dấu hiệu khác thì hãy đi khám bác sĩ để phát hiện và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân dẫn đến trầm cảm sau sinh
Cho đến nay, vẫn chưa có những nghiên cứu nào xác định rõ nguyên nhân cụ thể dẫn đến trầm cảm sau sinh. Lý do là vì đây là triệu chứng liên quan đến vấn đề tâm lý, do sự tác động của một loạt yếu tố tinh thần; thể chất; tâm lý gây nên. Hơn nữa, ở mỗi người sẽ có những nguyên nhân mắc bệnh khác nhau.
Dưới đây là 4 nhóm nguyên nhân có thể góp phần gây ra triệu chứng trầm cảm sau sinh:
- Có tiền sử trầm cảm:
Những phụ nữ mắc chứng trầm cảm trước, trong hoặc sau khi mang thai; hay những người đang điều trị trầm cảm có nguy cơ mắc chứng trầm cảm sau sinh cao hơn so với người bình thường. - Yếu tố cảm xúc:
Cảm xúc của phụ nữ rất dễ bị tổn thương. Mang thai ngoài ý muốn, vỡ kế hoạch có thể khiến người phụ nữ cảm thấy thất vọng và chán nản trong thời gian thai kỳ.
Gặp khó khăn trong việc làm thế nào để chăm sóc con chu đáo hay áp lực làm mẹ. Nếu vấn đề càng kéo dài thì cảm xúc của người mẹ càng trở nên mỏng manh và dễ vỡ vụn. - Đời sống cá nhân:
Thiếu sự chăm sóc, quan tâm từ người thân và bạn bè chính là tác nhân rất lớn dẫn đến chứng trầm cảm sau sinh.
Hơn 9 tháng mang thai, thêm những áp lực cẳng thẳng xung quanh khiến người mẹ rất mệt mỏi và vất vả. Vì vậy, thiếu hụt sự hỗ trợ, quan tâm, đồng hành từ người thân, bạn bè, đặc biệt là người chồng – người bạn đời quan trọng nhất của mình. Điều này hoàn toàn có thể làm gia tăng mức độ trầm trọng của chứng trầm cảm ở người mẹ. - Thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể:
Trong những giờ đầu sau sinh, nồng độ estrogen và progesterone trong cơ thể giảm mạnh đột ngột, từ đó có thể kéo theo trạng thái trầm cảm. Điều này tương tự như việc căng thẳng và thay đổi tâm trạng do nồng độ hormone thay đổi nhẹ trước mỗi chu kỳ kinh nguyệt.
Còn chờ gì nữa, hãy tải ngay ứng dụng bTaskee để trải nghiệm các dịch vụ giúp việc nhà siêu tiện lợi, uy tín và chất lượng!!!
Những đối tượng dễ mắc trầm cảm sau sinh
Dưới đây là những người dễ gặp chứng trầm cảm sau sinh nhiều nhất:
- Người có tiền sử bị bệnh trầm cảm sau sinh, nguy cơ mắc lại lên đến 50%. Tiền sử trầm cảm ngoài thai kỳ, nguy cơ trầm cảm sau sinh 25%. 68% rơi vào trạng thái trầm cảm trở lại sau khi ngưng dùng thuốc chống trầm cảm. Nếu tiếp tục dùng thuốc thì con số giảm còn 25%.
- Những người trẻ, người làm mẹ quá sớm phải gặp áp lực công việc, trách nhiệm gia đình,….
- Trải qua những sự kiện gây căng thẳng trong thời gian trước: bệnh tật, hiếm muộn, thất nghiệp,…
- Thiếu sự giúp đỡ, đồng cảm chia sẻ của người thân, đặc biệt là người chồng.
- Mâu thuẫn vợ chồng, mâu thuẫn với công việc, gia đình.
- Thai kỳ không mong muốn.
- Biến chứng thai kỳ: thai chết lưu, sảy thai.
- Trầm cảm dễ xuất hiện ở con so, tuy nhiên, điều này vẫn có thể xảy ra ở con rạ.
Cách để vượt qua trầm cảm sau sinh
Nếu phát hiện sớm các dấu hiệu thì việc điều trị trầm cảm sau sinh hoàn toàn có thể đạt được kết quả khả quan. Việc tìm đến các bác sĩ, chuyên gia sức khoẻ tâm lý hoàn toàn có thể giúp người mẹ sau sinh xác định rõ vấn đề và hướng giải quyết cụ thể.
Dưới đây là một số phương pháp hữu ích dành cho những người mắc trầm cảm sau sinh:
Tham vấn tâm lý
Người mẹ trầm cảm sau sinh sẽ được nói chuyện riêng với chuyên gia sức khỏe tâm thần hoặc nhà tâm lý học. Các bác sĩ có thể sử dụng liệu pháp hành vi nhận thức, nghĩa là giúp người bệnh nhận ra những suy nghĩ, hành vi tiêu cực của mình và thay đổi chúng một cách dần dần; hoặc liệu pháp tương tác, nghĩa là giúp mọi người xung quanh hiểu được mối nguy hiểm của trầm cảm sau sinh, qua đó có thể hỗ trợ người bệnh điều trị hiệu quả.
Phụ nữ trầm cảm nhẹ có thể được tư vấn điều trị. Những trường hợp nặng hơn có thể được điều trị tư vấn kết hợp với sử dụng thuốc.
Điều trị bằng thuốc
Đầu tiên cần nói rõ ràng và chi tiết triệu chứng khó chịu mà người mẹ đang gặp phải. Điều này giúp các bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác hơn.
Các loại thuốc thường được bác sĩ kê toa là thuốc an thần hoặc là thuốc chống trầm cảm. Thuốc chống trầm cảm có tác dụng ức chế lên não bộ, điều chỉnh tâm trạng của người bệnh.
Tuy nhiên, việc dùng thuốc chống trầm cảm cần được xem xét và sử dụng theo đúng chỉ định của bác sĩ. Nếu dùng thuốc không hiệu quả, hoặc người bệnh cảm thấy khó chịu, cần phẩi đến bác sĩ để có sự điều chỉnh kịp thời. Nếu thuốc thích hợp với bạn thì đừng nên rút ngắn thời gian điều trị, bởi trầm cảm cần thời gian điều trị kéo dài để được phục hồi hoàn toàn. Nếu sau khi ngưng thuốc, các triệu chứng tái phát thì đừng nên thất vọng, nên ngay lập tức đến bác sĩ tư vấn thêm.
Một chú ý khác là đừng lạm dụng thuốc chống trầm cảm, vì nó có thể gây ra những hệ quả khôn lường và khiến bệnh càng trở nặng hơn. Bạn đọc có thể tham khảo thêm về thuốc chống trầm cảm tại đây.
Hỗ trợ từ người thân
Bạn bè và gia đình cần phải luôn ở bên động viên, hỗ trợ và chắc chắn rằng người mẹ đang được điều trị trầm cảm. Cần chú ý giúp người mẹ dần dần làm quen với nhịp sống thường ngày trước khi mang thai, chia sẻ và trò chuyện nhiều hơn. Hãy nhớ rằng, sự giúp đỡ từ gia đình đóng vai trò quan trọng, giúp người mẹ phục hồi nhanh chóng.
Vai trò của bản thân
Không ai yêu mình nhiều hơn chính bản thân mình. Mọi nỗ lực từ người thân, gia đình và bác sĩ, chuyên gia sẽ trở nên vô nghĩa nếu không có sự nỗ lực từ người mẹ. Người mẹ đang trải qua trầm cảm nên cố gắng tin tưởng dần dần và kiên trì, lạc quan vào khả năng cải thiện chứng trầm cảm của bản thân.
Cách tốt nhất đó chính là lắng nghe cơ thể mình, tập thói quen đừng quá lo lắng khi đau, mệt một cách từ tốn, chậm rãi, bởi đau nhức là trạng thái các sản phụ sau sinh có thể trải qua, và mệt mỏi chính là nguyên nhân khiến trầm cảm trở nên trầm trọng hơn.
Đồng thời lắng nghe cảm xúc của mình, thư giãn và làm những điều bản thân yêu thích. Hãy chia sẻ nhiều hơn và bộc lộ ý kiến, cảm xúc của bản thân với người xung quanh nhiều hơn nữa. Chăm sóc sức khỏe bản thân bằng việc ăn uống điều độ, bổ sung trái cây và rau xanh hằng ngày.
Luôn nhớ rằng, lạc quan chính là chìa khoá quan trọng để người mẹ vượt qua chứng trầm cảm sau sinh một cách hiệu quả nhất.
Trầm cảm sau sinh có nguy hiểm không, có chữa được không hoàn toàn phụ thuộc vào việc phát hiện sớm và nỗ lực điều trị đúng cách hay không. Thông qua bài viết này, bTaskee hi vọng có thể mang đến những thông tin hữu ích nhất, với cái nhìn tổng quan và súc tích nhất, về nguyên nhân và cách điều trị trầm cảm sau sinh đến với độc giả.
Còn chờ gì nữa, hãy tải ngay ứng dụng bTaskee để trải nghiệm các dịch vụ giúp việc nhà siêu tiện lợi, uy tín và chất lượng!!!
