Tục Xông Đất đầu năm là phong tục truyền thống mang ý nghĩa đặc biệt trong văn hóa Việt Nam, biểu tượng cho khởi đầu may mắn, tài lộc và thuận lợi.
bTaskee sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về nguồn gốc, ý nghĩa và cách thực hiện phong tục này để đón năm mới trọn vẹn.
Tục Xông Đất Là Gì?
Tục xông đất (hay còn gọi là “xông nhà” hoặc “đạp đất”) là phong tục truyền thống đặc biệt quan trọng trong văn hóa Tết Nguyên Đán Việt Nam.
Theo quan niệm dân gian, người đầu tiên bước vào nhà sau thời khắc giao thừa sẽ ảnh hưởng đến vận may và tài lộc của gia đình trong suốt năm mới. Do đó, việc chọn người xông đất thường được gia chủ cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên tuổi, mệnh và tính cách, nhằm đảm bảo mang lại sự thuận lợi và thịnh vượng cho gia đình.
Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ, mỗi gia đình có một địa vực riêng, và người đầu tiên đến thăm sau giao thừa được gọi là “xông đất”.
“Xông” nghĩa là tiến vào, “đất” là địa vực của gia đình. Do đó, người đến xông đất được tin rằng sẽ mang lại may mắn hoặc vận hạn cho gia đình trong năm mới.
Ý Nghĩa Của Việc Xông Đất Đầu Năm
Trong văn hóa phong thủy, việc xông đất mang nhiều ý nghĩa tâm linh như:
- Đón khí vượng: Người xông đất được cho là mang theo nguồn năng lượng tích cực vào nhà.
- Khai xuân: Đánh dấu thời khắc bắt đầu một năm mới với những điều may mắn.
- Tăng tài lộc: Theo quan niệm dân gian, người xông đất hợp tuổi sẽ mang đến sự thịnh vượng cho gia đình.
Theo tiến sĩ Lê Văn Hảo, chuyên gia nghiên cứu văn hóa dân gian, nhấn mạnh rằng tục xông đất còn thể hiện mối quan hệ cộng đồng và tinh thần tương thân tương ái trong xã hội Việt Nam truyền thống.
Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Ánh Hồng cũng cho biết, tục xông đất gắn liền với tín ngưỡng dân gian Việt Nam, với niềm tin rằng mỗi mảnh đất đều có một vị thần bảo trợ, gọi là Thổ Công.
Vào ngày 23 tháng Chạp, người Việt tiễn ông Công ông Táo về trời, khiến mảnh đất trở nên “vô chủ” trong những ngày Tết. Do đó, việc xông đất đầu năm mang ý nghĩa đón nhận sự bảo trợ mới, cầu mong may mắn và thịnh vượng.
Cách Thực Hiện Tục Xông Đất Đầu Năm Chuẩn Nhất
Về thời điểm
Thời gian xông đất bắt đầu từ thời khắc giao thừa và kéo dài đến sáng mùng 1 Tết. Trong khoảng thời gian này, gia chủ chỉ đón tiếp người được mời xông đất.
Các bước thực hiện tục xông đất chuẩn
- Người xông đất đến nhà theo giờ hẹn
- Gửi những lời chúc Tết tốt lành cho nhau
- Mừng tuổi cho trẻ em trong gia đình
- Dùng trà và điểm tâm nhẹ
- Trò chuyện về những điều may mắn, tốt đẹp
- Kết thúc sau khoảng 20 phút.
>> Xem thêm:
Phong Tục Hái Lộc Đầu Năm: Ý Nghĩa Và Cách Hái Lộc Để May Mắn Cả Năm
Hướng Dẫn Chọn Người Xông Đất Hợp Tuổi
Tiêu Chí Chọn Người Xông Đất
Khi chọn người xông đất, gia chủ cần lưu ý các tiêu chí sau:
Về đặc điểm phong thủy, người đến xông nhà đầu năm cần có:
- Tuổi hợp mệnh với gia chủ
- Có ngũ hành tương sinh
- Tránh người thuộc “Tứ Hành Xung” (tức là những con giáp có sự xung khắc với nhau).
Về các yếu tố cơ bản, người xông đất cần có:
- Phẩm chất đạo đức tốt
- Sức khỏe dồi dào
- Có cuộc sống ổn định, hạnh phúc
- Tính tình vui vẻ, hòa đồng
Cách Tính Tuổi Hợp Theo Ngũ Hành Và Phong Thủy Cho Năm Ất Tỵ 2025
Năm 2025 là năm Ất Tỵ, thuộc mệnh Hỏa (Phú Đăng Hỏa – Lửa đèn dầu). Để chọn người xông đất phù hợp, gia chủ nên xem xét các yếu tố sau:
Ngũ hành:
- Mệnh tương sinh: Người mệnh Mộc (tương sinh Hỏa) hoặc mệnh Hỏa (tương hợp) là lựa chọn tốt nhất.
Thiên can – Địa chi:
- Thiên can: Năm Ất Tỵ hợp với các can Nhâm, Quý (Thủy sinh Mộc).
- Địa chi: Tam hợp với Dậu, Sửu; lục hợp với Thân.
Tính cách và phong thái:
- Người vui vẻ, thành đạt, khỏe mạnh và có đạo đức tốt sẽ mang đến năng lượng tích cực cho gia đình.
Gợi ý tuổi xông đất cho từng tuổi gia chủ:
- Gia chủ tuổi Tý: Nên chọn người tuổi Thân, Thìn (tam hợp) hoặc Sửu (nhị hợp).
- Gia chủ tuổi Sửu: Nên chọn người tuổi Tỵ, Dậu (tam hợp) hoặc Tý (nhị hợp).
- Gia chủ tuổi Dần: Nên chọn người tuổi Ngọ, Tuất (tam hợp) hoặc Hợi (nhị hợp).
- Gia chủ tuổi Mão: Nên chọn người tuổi Hợi, Mùi (tam hợp) hoặc Tuất (nhị hợp).
- Gia chủ tuổi Thìn: Nên chọn người tuổi Tý, Thân (tam hợp) hoặc Dậu (nhị hợp).
- Gia chủ tuổi Tỵ: Nên chọn người tuổi Sửu, Dậu (tam hợp) hoặc Thân (nhị hợp).
- Gia chủ tuổi Ngọ: Nên chọn người tuổi Dần, Tuất (tam hợp) hoặc Mùi (nhị hợp).
- Gia chủ tuổi Mùi: Nên chọn người tuổi Hợi, Mão (tam hợp) hoặc Ngọ (nhị hợp).
- Gia chủ tuổi Thân: Nên chọn người tuổi Tý, Thìn (tam hợp) hoặc Tỵ (nhị hợp).
- Gia chủ tuổi Dậu: Nên chọn người tuổi Tỵ, Sửu (tam hợp) hoặc Thìn (nhị hợp).
- Gia chủ tuổi Tuất: Nên chọn người tuổi Dần, Ngọ (tam hợp) hoặc Mão (nhị hợp).
- Gia chủ tuổi Hợi: Nên chọn người tuổi Mão, Mùi (tam hợp) hoặc Dần (nhị hợp).
6 Điều Kiêng Kỵ Khi Xông Đất Đầu Năm
Để đảm bảo may mắn và tránh xui rủi khi thực hiện xông đất, cần lưu ý 6 điều kiêng kỵ sau:
- Tránh chọn người có tuổi xung khắc với gia chủ
- Không chọn người có đạo đức hoặc lối sống không tốt: Người có tiền án, công danh chậm tiến, hoặc đạo đức không tốt không nên được mời xông đất, để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến gia đình.
- Tránh người đang có tang hoặc gặp vận hạn: Những người đang chịu tang hoặc gặp khó khăn lớn trong cuộc sống nên tránh đến xông đất, để không mang theo năng lượng tiêu cực vào nhà.
- Kiêng mặc trang phục màu đen hoặc trắng: Theo quan niệm dân gian, những màu này liên quan đến tang lễ và có thể mang lại điều không may mắn.
- Tránh nói những điều không hay hoặc gây tranh cãi: Khi xông đất, nên giữ tinh thần vui vẻ, lạc quan, tránh đề cập đến những chuyện buồn hoặc gây tranh cãi để lan tỏa năng lượng tích cực đến gia chủ.
- Không nên ở lại quá lâu: Người xông đất thường chỉ nên ở lại nhà gia chủ trong khoảng tối đa 20 phút để trao đổi lời chúc và tạo không khí ấm cúng, tránh lưu lại quá lâu.
Câu Hỏi Thường Gặp
Có Tự Xông Đất Cho Nhà Mình Được Không?
Gia chủ hoàn toàn có thể tự xông đất cho nhà mình, nhưng cần lưu ý các điều sau:
- Chọn đúng giờ hoàng đạo
- Ra khỏi nhà trước giao thừa
- Quay lại vào thời điểm đầu năm mới
- Chuẩn bị tâm thế tích cực.
Phong Tục Xông Đất Khác Nhau Như Thế Nào Giữa 3 Miền Bắc – Trung – Nam?
Nhiều bài báo và nghiên cứu chỉ ra rằng, phong tục xông đất đầu năm ở ba miền Bắc – Trung – Nam có đôi chút khác biệt. Cụ thể:
- Miền Bắc: Người miền Bắc đặc biệt coi trọng tục xông đất. Họ thường chọn người hợp tuổi, tính tình vui vẻ, thành đạt để xông đất, với hy vọng mang lại may mắn cho cả năm.
- Miền Trung: Tục xông đất ở miền Trung tương tự miền Bắc. Gia đình thường mời người lớn tuổi, khỏe mạnh, có uy tín hoặc trẻ em thông minh, hoạt bát đến xông đất đầu năm, mong cầu sự bình an và thuận lợi.
- Miền Nam: Người miền Nam cũng coi trọng tục xông đất, nhưng có phần thoải mái hơn. Họ thường chọn người thân hoặc bạn bè thân thiết, không quá chú trọng đến tuổi tác, miễn là người đó mang đến niềm vui và sự tích cực.
Nếu Không Tìm Được Người Xông Đất Phù Hợp Thì Gia Chủ Nên Làm Gì?
Chuyên các gia phong thủy, nếu không tìm được người xông đất hợp thì gia chủ có thể thay thế bằng giải pháp sau:
- Tự xông đất theo giờ hoàng đạo
- Đặt linh vật phong thủy hợp mệnh
- Thực hiện nghi lễ tịnh nhà
- Mời người có tuổi trung hòa đến xông nhà.
Ngoài ra, gia chủ cũng có thể tự xông đất cho nhà mình hoặc để trẻ em trong gia đình xông đất. Vì trẻ em tượng trưng cho sự hồn nhiên và khởi đầu mới đầy năng lượng.
Nếu Người Xông Đất Không May Gây Xui Xẻo, Gia Chủ Có Cách Nào Để Hóa Giải Không?
Nếu cảm thấy người xông đất mang đến điều không may, gia chủ có thể thực hiện các biện pháp sau để hóa giải:
- Dọn dẹp nhà cửa: Giữ cho không gian sống sạch sẽ, thoáng đãng để loại bỏ năng lượng tiêu cực. Nếu gia đình không có đủ thời gian dọn dẹp, hãy cân nhắc dịch vụ giúp việc xuyên Tết của bTaskee với 9 năm kinh nghiệm trong ngành.
- Sử dụng hương trầm hoặc thảo mộc: Đốt hương trầm, thảo mộc như xô thơm để thanh tẩy không gian, mang lại cảm giác bình an.
- Thực hiện nghi lễ cầu an: Tham gia các nghi lễ cầu an tại chùa hoặc mời thầy phong thủy tư vấn để điều chỉnh năng lượng trong nhà.
** Lưu ý: Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm.
Tục xông đất không chỉ là phong tục Tết đầu năm mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống, mà còn là sợi dây kết nối tinh thần giữa các thế hệ trong gia đình Việt.
Dù xã hội có nhiều thay đổi, việc duy trì và thực hiện đúng nghi thức xông đất vẫn góp phần gìn giữ những giá trị tâm linh quý báu, đồng thời tạo nên không khí đoàn viên, sum vầy trong những ngày đầu xuân.
Chúc mọi nhà một năm mới an khang, thịnh vượng, vạn sự như ý.
