การนวดเป็นวิธีที่ช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อ กระตุ้นการไหลเวียนโลหิต และ ช่วยบรรเทาอาการเจ็บปวดบางชนิด แต่ไม่ใช่ว่าการนวดจะเหมาะสมกับทุกคนในทุกสถานการณ์ การรู้ว่าการนวดมีข้อจำกัด และ ผลกระทบบางอย่างที่อาจเกิดขึ้น จะช่วยให้คุณเลือกการนวดที่เหมาะสม และ ปลอดภัยที่สุด
อาการที่ไม่ควร นวด
- ผู้ที่มีบาดแผล หรือ การอักเสบเฉพาะจุด หากมีแผลเปิด ผิวหนังถลอก หรือ อาการบวมในบริเวณใด การนวดอาจเพิ่มการอักเสบ และ ทำให้แผลหายช้าลง โดยเฉพาะบริเวณที่บาดเจ็บ เช่น กล้ามเนื้ออักเสบ หรือ ข้อเคล็ด การกดหรือบีบแรง ๆ อาจทำให้บาดแผลภายในรุนแรงขึ้น
- ผู้ที่เป็นโรคหลอดเลือด และ หัวใจ ผู้ป่วยที่มีโรคหลอดเลือดแดงโป่งพอง โรคลิ่มเลือดอุดตัน หรือ ปัญหาหัวใจ ควรหลีกเลี่ยงการนวดโดยเฉพาะการนวดที่เน้นการกระตุ้นการไหลเวียนโลหิต การนวดในกรณีนี้อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือดหลุด และ ปัญหาหลอดเลือดที่รุนแรงขึ้น
- ผู้ที่มีโรคประจำตัวเกี่ยวกับกระดูก และ ข้อต่อ หากคุณมีภาวะกระดูกพรุน กระดูกแตกหัก หรือ ข้ออักเสบเรื้อรัง ควรหลีกเลี่ยงการนวดแรง ๆ หรือ การกดจุดโดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์ เพราะอาจทำให้กระดูก และ ข้อต่อเกิดความเสียหายเพิ่มเติม
- หญิงตั้งครรภ์ในระยะเริ่มต้น ช่วง 3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์ ควรหลีกเลี่ยงการนวดโดยเฉพาะการนวดที่หน้าท้อง หรือ บริเวณที่มีเส้นเลือดสำคัญ เนื่องจากอาจกระตุ้นให้เกิดการบีบตัวของมดลูก การเลือกใช้บริการจากหมอนวดที่มีความเชี่ยวชาญด้านการนวดสำหรับคนท้องโดยเฉพาะจะช่วยลดความเสี่ยง
ประเภทของการนวดที่ควรรู้
- นวดแผนไทย การ นวด แผนไทยใช้การกดจุด การยืด และการบิดเพื่อช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อ เหมาะกับผู้ที่ต้องการบรรเทาความเมื่อยล้า แต่ควร ระวัง ไม่ให้นวดแรงเกินไป หากมีอาการปวดเรื้อรัง ควรปรึกษาแพทย์ก่อน
- นวดน้ำมัน การนวดน้ำมันเหมาะสำหรับการผ่อนคลายกล้ามเนื้อ และ ลดความเครียด น้ำมันที่ใช้ในการนวดบางชนิด เช่น น้ำมันหอมระเหย อาจทำให้ผิวหนังระคายเคืองในผู้ที่แพ้ง่าย การเลือกใช้น้ำมันที่เหมาะสม และ ทดลองก่อนจะช่วยลดปัญหานี้ได้
- นวดสปอร์ต (Sport Massage) การนวดสปอร์ตเน้นการช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อหลังการออกกำลังกายหนัก ๆ เหมาะสำหรับนักกีฬา หรือ ผู้ที่มีการใช้งานกล้ามเนื้อมาก แต่ไม่ควรใช้กับผู้ที่มีอาการบาดเจ็บเฉียบพลัน เช่น กล้ามเนื้อฉีก หรือ เส้นเอ็นอักเสบ
- นวดกดจุด (Reflexology) การนวดกดจุดที่ฝ่าเท้า หรือ จุดอื่น ๆ มีเป้าหมายเพื่อกระตุ้นการทำงานของอวัยวะภายใน แต่ควรหลีกเลี่ยงในกรณีที่มีปัญหาเกี่ยวกับหลอดเลือด หรือ ระบบประสาท
ข้อควร ระวัง ก่อนและหลังการ นวด
- การเตรียมตัวก่อนนวด ควรแจ้งข้อมูลสุขภาพ และ ประวัติการแพ้สารเคมีให้หมอนวดทราบ เช่น โรคประจำตัวหรือยาที่ใช้อยู่ การแจ้งข้อมูลที่ถูกต้องจะช่วยให้หมอนวดปรับวิธีการนวดได้เหมาะสม และ ปลอดภัย
- ไม่ควรนวดหลังทานอาหารทันที การนวดขณะท้องอิ่มอาจทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานผิดปกติ หรือ รู้สึกไม่สบายตัว ควรรออย่างน้อย 1-2 ชั่วโมงหลังทานอาหารก่อนเข้ารับการนวด
- หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมหนักหลังการนวด การออกกำลังกายหนัก ๆ หรือ การยกของหนักทันทีหลังการนวดอาจทำให้กล้ามเนื้อกลับมาตึงเครียดอีกครั้ง ควรพักผ่อน และ ให้ร่างกายฟื้นตัวก่อน
อันตรายที่อาจเกิดจากการ นวด ไม่ถูกวิธี
- การบาดเจ็บของกล้ามเนื้อหรือเส้นเอ็น หากหมอนวดใช้แรงกด หรือ บิดในลักษณะที่ผิดวิธี อาจทำให้กล้ามเนื้อฉีกขาด หรือ เส้นเอ็นเสียหาย ส่งผลให้ต้องใช้เวลารักษานานขึ้น
- การติดเชื้อจากสถานที่ที่ไม่สะอาด สถานที่ที่ไม่มีการดูแลความสะอาด เช่น ผ้าปูเตียงที่ไม่ได้เปลี่ยนใหม่ หรือ การใช้อุปกรณ์นวดที่ไม่ได้ทำความสะอาด อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อที่ผิวหนัง
- ปัญหาจากการใช้แรงกดเกินไป การนวดที่แรงเกินไปในบริเวณที่มีเส้นเลือดใหญ่ หรือบริเวณที่บอบบาง อาจทำให้เกิดรอยช้ำ หรือในบางกรณีอาจทำให้หลอดเลือดเสียหายได้
วิธีเลือกหมอนวด และ สถานที่บริการ
- เลือกหมอนวดที่ผ่านการอบรม หมอนวดควรมีใบรับรองวิชาชีพจากสถาบันที่ได้รับการยอมรับ เพื่อยืนยันว่ามีความรู้ และ ทักษะที่ถูกต้อง
- ตรวจสอบความสะอาดของสถานที่ สถานที่บริการควรมีมาตรฐานด้านสุขอนามัย เช่น การใช้ผ้าปูเตียงใหม่สำหรับลูกค้าทุกคน และ การทำความสะอาดอุปกรณ์หลังการใช้งาน
- อ่านรีวิวหรือสอบถามความคิดเห็น การดูรีวิวจากผู้ที่เคยใช้บริการ หรือ ขอคำแนะนำจากคนที่รู้จัก จะช่วยให้มั่นใจในคุณภาพของบริการมากขึ้น
การดูแลตัวเองหลังการนวด
- ดื่มน้ำเพื่อล้างสารพิษ การดื่มน้ำหลังการนวดช่วยขับสารพิษที่อาจสะสมในร่างกาย และ กระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิตให้ทำงานได้ดีขึ้น
- พักผ่อนให้เพียงพอ หลังการนวด ควรให้ร่างกายได้พักผ่อน เพื่อให้ระบบต่าง ๆ ในร่างกายปรับตัว และ ฟื้นฟู
การนวดเป็นวิธีการดูแลสุขภาพที่ดี และ ได้รับความนิยม แต่ก็มีข้อควรระวังที่สำคัญ หากเลือกวิธีการนวดที่เหมาะสม และ ใช้บริการจากสถานที่ที่มีมาตรฐาน คุณจะได้รับประโยชน์จากการนวดโดยไม่มีผลกระทบด้านลบ
